Δευτέρα 6 Φεβρουαρίου 2012

Νήπια με επιθετική συμπεριφορά


Νήπια με επιθετική συμπεριφορά!

Όσο και αν φαίνεται παράξενο, η επιθετική συμπεριφορά αποτελεί ένα φυσιολογικό στάδιο της ανάπτυξης του νηπίου. Η αδυναμία τους να εκφράσουν αυτά που νιώθουν με λέξεις, καθώς δεν έχουν ακόμη κατακτήσει πλήρως τη δυνατότητα της λεκτικής επικοινωνίας, η έντονη επιθυμία τους να αισθανθούν ανεξάρτητα και ο μηδαμινός έλεγχος που ασκούν στις παρορμήσεις τους, συμβάλλουν ώστε τα νήπια να είναι πάντοτε έτοιμα να χρησιμοποιήσουν κάποια μορφή βίαιης συμπεριφοράς. Κλωτσιές, χτυπήματα με τα χέρια, φωνές, τράβηγμα μαλλιών και πολλές παρόμοιες συμπεριφορές είναι πάντοτε αναμενόμενες από ένα νήπιο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα πρέπει να τις αποδεχτείτε. Καλό είναι, αφενός, να δώσετε στο μικρό παιδί να καταλάβει ότι κανένα είδος επιθετικής συμπεριφοράς δεν είναι αποδεκτό και αφετέρου να το βοηθήσετε να βρει άλλους τρόπους να εκφράζει τα συναισθήματά του.
Μία αποτελεσματική μέθοδος για να περιορίσετε τις αναποτελεσματικές συμπεριφορές ενός μικρού παιδιού είναι να το φέρετε αντιμέτωπο με τις φυσικές συνέπειες των πράξεών του. Αν, δηλαδή, το νήπιο την ώρα που παίζει με τους φίλους του αρχίσει ξαφνικά να τους χτυπά και να τους τραβάει τα μαλλιά, θα πρέπει να το απομακρύνετε από το χώρο του παιχνιδιού. Καθίστε μαζί του παρατηρώντας απλώς τα υπόλοιπα παιδάκια που συνεχίζουν το παιχνίδι τους και εξηγήστε του ότι θα μπορέσει να βρεθεί και πάλι μαζί τους μόνο όταν θα είναι έτοιμο να παίξει χωρίς να χτυπάει τους φίλους του. Μην προσπαθήσετε να περάσετε στο νήπιο πολύπλοκα μηνύματα καλής συμπεριφοράς, όπως: «Πώς θα ένιωθες εσύ, αν σε χτυπούσαν οι φίλοι σου.» Τα παιδιά σε μια τόσο μικρή ηλικία δεν έχουν ακόμη την απαιτούμενη ωριμότητα στη σκέψη τους για να καταλάβουν κάτι τέτοιο, δεν μπορούν δηλαδή να φανταστούν τον εαυτό τους στη θέση ενός άλλου παιδιού και πώς ενδέχεται να νιώθει εκείνο. Μπορούν, όμως, να καταλάβουν τις φυσικές συνέπειες και αυτό γιατί στερούνται άμεσα εκείνο που θέλουν περισσότερο εκείνη τη στιγμή.
Σε κάθε περίπτωση, βέβαια, θα πρέπει να διατηρήσετε την ψυχραιμία σας διότι αν αρχίσετε να φωνάζετε στο παιδί, να το χτυπάτε και να του λέτε πόσο «κακό παιδί» είναι, δεν πρόκειται να πετύχετε καμία βελτίωση στη συμπεριφορά του. Το μόνο που θα κατορθώσετε είναι να εντείνετε τον εκνευρισμό που νιώθει αλλά και να του δώσετε ακόμη πιο σαφή παραδείγματα βίαιης συμπεριφοράς για να έχει κατά νου. Στην πραγματικότητα, το μόνο που θα μπορούσε να αποφέρει θετικά αποτελέσματα είναι η δική σας ψύχραιμη συμπεριφορά και η ηρεμία με την οποία θα προσεγγίσετε το μικρό παιδί. Το νήπιο βλέποντας πώς εσείς παραμένετε ψύχραιμοι θα λάβει σημαντικά μαθήματα για το πώς θα μπορέσει και εκείνο με τη σειρά του να συγκρατεί στο μέλλον τον εκνευρισμό που αισθάνεται.
Για να είστε βέβαιοι πάντως ότι οι παρεμβάσεις σας θα έχουν αποτέλεσμα θα πρέπει να είναι άμεσες. Μην περιμένετε μέχρι το μικρό παιδί να χτυπήσει όλα τα παιδάκια που είναι κοντά του μέχρι να αντιδράσετε. Θα πρέπει από την πρώτη στιγμή να επέμβετε ώστε να καταλάβει αμέσως ότι αυτό που έκανε δεν ήταν σωστό. Μόλις δείτε το νήπιο να εκδηλώνει κάποια μορφή βίαιης συμπεριφοράς θα πρέπει άμεσα να το απομακρύνετε από το μέρος όπου βρίσκονται τα αδέρφια του ή οι φίλοι του και να το πάτε σε κάποιο άλλο δωμάτιο. Καθίστε μαζί του λίγα λεπτά μέχρις ότου ηρεμήσει και μετά μπορείτε να το επιστρέψετε κοντά στους φίλους του. Ακόμη κι αν δεν του πείτε τίποτα το νήπιο σταδιακά θα κάνει μόνο του τη σύνδεση των γεγονότων και θα συνειδητοποιήσει ότι κάθε φορά που χτυπά, δαγκώνει ή τραβά τα μαλλιά κάποιου άλλου παιδιού, καταλήγει σε κάποιο άλλο δωμάτιο μακριά από τους φίλους του. Οπότε, έστω κι αν δεν καταλάβει ότι αυτό που κάνει είναι κακό, σίγουρα θα αντιληφθεί ότι αν θέλει να μπορεί να παίζει με τα άλλα παιδιά δε θα πρέπει να τα χτυπά.
Για να μπορέσει όμως το νήπιο να κατανοήσει πλήρως ότι δεν μπορεί να γίνεται βίαιο χωρίς να αντιμετωπίζει τις προβλεπόμενες συνέπειες, θα πρέπει να διατηρείτε απέναντί του μια όσο το δυνατόν συνεπή στάση. Αν τη μία φορά το απομακρύνετε από το παιχνίδι ενώ την άλλη το αφήνετε να παίζει κάνοντάς του απλά μια παρατήρηση, δε θα έχετε τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Θα πρέπει να επιλέξετε μια συγκεκριμένη αντιμετώπιση για τις αναποτελεσματικές του συμπεριφορές, την οποία καλό είναι να εφαρμόζετε κάθε φορά. Με αυτόν τον τρόπο το παιδί θα συνδέσει σταθερά τα δικά του ξεσπάσματα με τη δική σας αντίδραση και σύντομα θα εντυπωθεί στο μυαλό του ότι για κάθε κακή του συμπεριφορά θα έρχεται αντιμέτωπο με τις συνέπειες. Βέβαια, το δυσκολότερο σημείο για κάθε γονιό είναι όταν τα ξεσπάσματα του παιδιού γίνονται σε δημόσιους χώρους ή καταστήματα, οπότε βρίσκεστε ξαφνικά σ' ένα χώρο όπου δεκάδες άτομα σας κοιτούν με αποδοκιμασία. Δε θα πρέπει όμως να πτοηθείτε από κάτι τέτοιο, σκεφτείτε ότι όλοι οι γονείς βιώνουν αντίστοιχα περιστατικά, και μην αφήσετε το παιδί να γλιτώσει τις συνέπειες επειδή δεν είστε στο σπίτι σας. Αν επομένως η συνήθης αντίδρασή σας είναι να απομακρύνετε το παιδί από το χώρο όπου εκδήλωσε τη βίαιη συμπεριφορά του, πάρτε το μικρό στα χέρια σας και οδηγήστε το σε έναν πιο απόμερο χώρο, όπου και θα το κρατήσετε έως ότου ηρεμήσει.
Κάθε φορά που το μικρό παιδί έχει ένα ανάλογο ξέσπασμα, αφού το έχετε απομακρύνει σ' ένα χώρο ή δωμάτιο όπου βρίσκεστε μόνοι σας, μπορείτε με ηρεμία να προσπαθήσετε μαζί να δείτε τι συνέβη. Ζητήστε απ' το παιδί να σας εξηγήσει για ποιο λόγο εκνευρίστηκε τόσο πολύ και άρχισε να φέρεται με βίαιο τρόπο. Πείτε του ότι είναι φυσιολογικό να νιώθει εκνευρισμό αλλά ότι δεν είναι σωστό όποτε εκνευρίζεται να χτυπά, να φωνάζει και να πληγώνει τους ανθρώπους γύρω του. Δώστε του να καταλάβει ότι υπάρχουν καλύτεροι τρόποι να εκφράζει τα συναισθήματά του, όπως το να λέει στους άλλους τι νιώθει ή να ζητά τη βοήθεια ενός ενήλικα όποτε νιώθει έντονο εκνευρισμό. Παράλληλα, θα πρέπει να βεβαιωθείτε ότι το νήπιο ζητά συγνώμη κάθε φορά που χτυπά κάποιο άλλο παιδάκι, έστω και αν δεν το εννοεί. Με τον καιρό θα μάθει ότι ο λόγος που αναγκάζεται να ζητά συγνώμη είναι το γεγονός ότι η συμπεριφορά του δεν ήταν καλή και αυτό θα το ωθήσει να το σκέφτεται περισσότερο προτού φτάσει σ' ένα ακόμη ξέσπασμα.
Σημαντικό, επίσης, είναι να μη στρέφετε την προσοχή σας στο νήπιο μόνο όταν συμπεριφέρεται άσχημα αλλά και, κυρίως, όταν συμπεριφέρεται σωστά. Θα πρέπει να το επιβραβεύετε κάθε φορά που είναι ευγενικό και αντί να χτυπήσει ένα άλλο παιδάκι για να του πάρει το παιχνίδι που κρατά, του ζητάει με ευγενικό τρόπο να του το δώσει. Επαινέστε το για τους καλούς του τρόπους και δώστε του έτσι να καταλάβει πόση δύναμη έχει η ευγένεια και η καλή συμπεριφορά. Έτσι θα αντιληφθεί ότι μπορεί να πετύχει αυτό που θέλει πολύ πιο αποτελεσματικά με το να το ζητήσει απ' ότι με το να το διεκδικήσει με τη βία.
Έχει σημασία, φυσικά, να προσφέρετε στο παιδί σας την ευκαιρία να εκτονώνει το πλεόνασμα ενέργειας που ίσως έχει. Δεν είναι απίθανο τα βίαια ξεσπάσματα του παιδιού να αποτελούν μια έμμεση αντίδραση στο γεγονός ότι είναι περισσότερο περιορισμένο απ' ό,τι θα ήθελε. Δώστε του τη δυνατότητα να περνά αρκετές ώρες σε μια παιδική χαρά ή σε κάποιο χώρο όπου μπορεί να τρέχει και να παίζει έντονα, για να μπορεί έτσι να διοχετεύει την ενέργειά του σε ευχάριστες δραστηριότητες και όχι σε τσακωμούς.
Αν διαπιστώσετε ότι παρά τις δικές σας προσπάθειες η επιθετικότητα του παιδιού παραμένει σε υψηλό επίπεδο και ότι έχει αρχίσει να φοβίζει ή να αναστατώνει με τη στάση του τα άλλα παιδιά, καλό είναι να απευθυνθείτε στον παιδίατρό σας. Εκείνος θα σας παραπέμψει σε κάποιον ειδικό σύμβουλο ή παιδοψυχολόγο, με τη βοήθεια του οποίου θα μπορέσετε να βρείτε την αιτία του προβλήματος και θα κατορθώσετε πιο αποτελεσματικά να αντιμετωπίσετε τη βιαιότητα του μικρού παιδιού.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου