Βρογχιολίτιδα... με κομμένη την ανάσα

Βρογχιολίτιδα... με κομμένη την ανάσα

Δυσκολεύεται να αναπνεύσει και βήχει σαν καπνιστής αν και είναι μόλις τεσσάρων μηνών; Μάλλον πάσχει από βρογχιολίτιδα, την πιο συχνή μορφή λοίμωξης του αναπνευστικού συστήματος που ταλαιπωρεί τα μωρά τον πρώτο χρόνο της ζωής τους.

Της Νινέττας Φαφουτη Με τη συνεργασία του Παναγιώτη Χρηστίδη, παιδιάτρου

Μέχρι το προηγούμενο βράδυ, οι μόνοι ήχοι που ακούγατε από το μωρό σας ήταν το πνιχτό γελάκι του όταν του κάνατε αστείες γκριμάτσες και το απαιτητικό κλάμα του όταν έφτανε η ώρα του φαγητού. Τι ήταν όμως αυτός ο βηχας που ακούσατε τη νύχτα από την κούνια του; Αν συνοδεύεται από συνάχι ή και από δυσκολία στην αναπνοή, τότε πιθανότατα πρόκειται για βρογχιολίτιδα. Η ασθένεια αυτή κάνει συχνότερα την εμφάνισή της τους χειμερινούς μήνες (Νοέμβριο με Μάρτιο) και δείχνει ιδιαίτερη προτίμηση στα μωρά κάτω των 12 μηνών και ιδιαίτερα σε εκείνα κάτω των 6 μηνών. Η λοίμωξη -που δεν πρέπει να συγχέουμε με τη βρογχίτιδα- προκαλείται συνήθως από τον ιό RSV (αναπνευστικός συγκυτιακός ιός, όπως τον χαρακτηρίζουν οι γιατροί), ο οποίος δημιουργεί φλεγμονή στα βρογχιόλια, δηλαδή στους μικρούς σωλήνες που μεταφέρουν τον αέρα στους πνεύμονες. Έτσι, προκαλείται στένωση του αυλού των σωλήνων αυτών και υπερπαραγωγή βλέννης. Το αποτέλεσμα είναι ο αέρας να μην μπορεί να κυκλοφορεί εύκολα. Όσο «σοβαρά» κι αν ακούγονται αυτά, μην ανησυχείτε: Τα περισσότερα μωρά προσβάλλονται από βρογχιολίτιδα μέχρι να συμπληρώσουν τον πρώτο χρόνο της ζωής τους. Τα πρώτα συμπτώματα κάνουν την εμφάνισή τους δύο έως οχτώ μέρες αφότου το παιδί προσβληθεί από τον ιό και μοιάζουν με αυτά του κοινού κρυολογήματος. Το πιο εμφανές είναι η δυσκολία στην αναπνοή, ενώ υπάρχει συνάχι και βήχας που σταδιακά επιδεινώνεται. Τέλος, ενδέχεται το μωρό να κάνει και πυρετό, αλλά δεν είναι απαραίτητο. Οι ιοί που προκαλούν βρογχιολίτιδα βρίσκονται συνήθως στις εκκρίσεις της μύτης, γι’ αυτό και μεταδίδονται στα βρέφη από άλλα μεγαλύτερα παιδιά ή από ενηλίκους μέσα από τα μικροσταγονίδια που «ταξιδεύουν» στον περιβάλλοντα χώρο με το φτάρνισμα, το βήχα, το δυνατό γέλιο. Ένα μωρό μπορεί να κολλήσει κι από αντικείμενα που πιάνει ή βάζει στο στόμα του. Εάν μάλιστα πηγαίνει σε παιδικό σταθμό, οι πιθανότητες να προσβληθεί είναι πολύ περισσότερες, εξαιτίας της στενής επαφής με άλλα παιδιά.

Και τώρα τι κάνουμε;

Βλέποντας το παιδί να δυσκολεύεται να αναπνεύσει ή να το κάνει με ασυνήθιστο ρυθμό, είναι προφανές ότι θα πρέπει να ενημερώσετε το γιατρό. Εκείνος, από τα συμπτώματα και, κυρίως, από την ακρόαση του θώρακα θα καταλήξει στη διάγνωση. Ένας έμπειρος παιδίατρος συνήθως δεν χρειάζεται κάτι περισσότερο για να βεβαιωθεί, γι’ αυτό σπάνια θα σας ζητήσει να γίνει στο παιδί ακτινογραφία θώρακα. Στις περισσότερες περιπτώσεις η βρογχιολίτιδα είναι ήπια και μπορείτε να φροντίσετε το μωρό μόνοι σας στο σπίτι. Θα αναρρώσει μέσα σε λίγες μέρες, εφόσον ακολουθήσετε τις οδηγίες και τις συμβουλές του παιδιάτρου (η νοσηλεία στο νοσοκομείο είναι απαραίτητη μόνο εάν η αναπνοή ή η διατροφή του χρειάζεται να υποστηριχτεί με τεχνητά μέσα). Αυτό που πρέπει να κάνετε εσείς είναι να εξασφαλίσετε ήρεμη ατμόσφαιρα για το μωρό σας. Κρατήστε το στην αγκαλιά σας ακουμπώντας το κεφάλι του στον ώμο σας ή βάλτε το στο καρότσι καθιστό ή με το κεφάλι ανασηκωμένο, ώστε να αναπνέει με μεγαλύτερη ευκολία. Προσέξτε, όμως, να μη σφίγγετε πολύ το θώρακά του για να μπορεί να ανεβοκατεβαίνει με άνεση. Αν παρουσιάσει πυρετό, ξεντύστε το για να δροσίζεται και δώστε του όσο σιρόπι παρακεταμόλης αντιστοιχεί στα κιλά του. Επειδή πιθανότατα δεν θα έχει την όρεξη που είχε, φροντίστε να κάνει μικρά αλλά συχνά γεύματα, ώστε να παίρνει πολλά υγρά, τα οποία θα μειώσουν τις εκκρίσεις στα βρογχιόλια και θα το βοηθήσουν πολύ. Για να διευκολύνετε την αναπνοή του, φροντίστε ώστε η ατμόσφαιρα του σπιτιού να είναι σχετικά υγρή (π.χ. βάλτε μια βρεγμένη πετσέτα πάνω στο καλοριφέρ ή χρησιμοποιήστε υγραντήρα) και βεβαιωθείτε ότι κανείς δεν καπνίζει μέσα στο σπίτι ή κοντά στο παιδί. Συνήθως μετά από μία εβδομάδα η υγεία του μωρού βελτιώνεται και ο οργανισμός του ξεπερνάει μόνος του τη λοίμωξη. Στην αντίθεση περίπτωση και εφόσον ο γιατρός σας το κρίνει απαραίτητο, ίσως χρειαστεί να πάτε στο νοσοκομείο. Επικοινωνήστε άμεσα με το γιατρό κι αν εμφανιστούν τα παρακάτω συμπτώματα:

- Σοβαρή αναπνευστική δυσχέρεια, όταν δηλαδή το μωρό αναπνέει με μεγάλη δυσκολία ή πολύ γρήγορα με απότομες κινήσεις του λαιμού και του θώρακα.

- Αν παίρνουν μπλε απόχρωση τα χείλη, η γλώσσα και η περιοχή γύρω από το στόμα.

- Σημάδια υπνηλίας, όταν το μωρό πέφτει σε λήθαργο.

Ακόμα κι όταν θεραπευτεί πλήρως, η βρογχιολίτιδα δεν αποκλείεται να αφήσει τα σημάδια της τα πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού. Έτσι, στα επόμενα κρυολογήματα θα παρατηρήσετε ότι θα βήχει και θα έχει πιο βαριά αναπνοή απ’ ό,τι συνήθως. Μην ανησυχείτε όμως γιατί τα φαινόμενα αυτά θα υποχωρούν όσο το παιδί μεγαλώνει.

Βρογχιολίτιδα και άσθμα

Σύμφωνα με ορισμένους ειδικούς, τα παιδιά που πάσχουν από άσθμα είχαν προσβληθεί από βρογχιολίτιδα όταν ήταν μωρά. Σήμερα, ωστόσο, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι υπάρχουν περισσότεροι επιβαρυντικοί παράγοντες που συνεργούν στην εμφάνιση του άσθματος όπως: οικογενειακό ιστορικό αλλεργιών, γονείς καπνιστές, αναπνευστικά προβλήματα. Απλώς η βρογχιολίτιδα αποτελεί την αφορμή για τον εντοπισμό τους.

Τα συμπτώματα που προδίδουν τη βρογχιολίτιδα

- Ρινική συμφόρηση (καταρροή)

- Ξερός βήχας, γρήγορη αναπνοή, βαριά ανάσα

- Απροθυμία του μωρού να φάει

- Χλομή όψη

- Σχετικά υψηλός πυρετός (όχι πάντα)

- Κοπιαστική αναπνοή (το μωρό στην προσπάθειά του να αναπνεύσει κινεί έντονα το θώρακα ή το λαιμό του)

Ξέρατε ότι...

-Ο ιός που προκαλεί τη βρογχιολίτιδα εντοπίστηκε για πρώτη φορά το 1955 σε ένα χιμπατζή;

-Το πρώτο εμβόλιο για την ασθένεια κατασκευάστηκε τη δεκαετία του ‘60, αλλά δεν χρησιμοποιείται γιατί απλά… χειροτέρευε την κατάσταση των μωρών που παρουσίαζαν τη νόσο;

-Ακόμα και σήμερα δεν έχει ανακαλυφθεί το αντίστοιχο εμβόλιο;

-Ο ιός μπορεί να εντοπιστεί και μέσω της επαφής με αντικείμενα που θα δώσει κάποιος που έχει ήδη μολυνθεί σε κάποιον άλλο;

-Ο ιός μπορεί να «επιζήσει» επί ώρες σε αντικείμενα και τουλάχιστον 30 λεπτά σε άπλυτα χέρια;

-Η βρογχιολίτιδα δεν προκαλεί μόνιμη βλάβη στους πνεύμονες; Ωστόσο, αρκετά παιδιά που έχουν παρουσιάσει κάποια στιγμή την ασθένεια, έχουν την τάση να λαχανιάζουν όταν υποφέρουν από κρυολόγημα.

Ποντάρετε στην πρόληψη

- Πλένετε σχολαστικά τα χέρια σας πριν ταΐσετε, αλλάξετε ή παίξετε με το μωρό και φοράτε χειρουργική μάσκα εάν είστε κρυωμένη.

- Αποφύγετε να παίρνετε μαζί σας το μωρό σε χώρους με συνωστισμό, όπως, για παράδειγμα, στα μέσα μαζικής μεταφοράς και στα σούπερ μάρκετ, ιδιαίτερα κατά τους μήνες που υπάρχει έξαρση της ασθένειας (από Νοέμβριο έως και Μάρτιο).

- Μην αφήνετε να αγκαλιάζουν και να πλησιάζουν πολύ το παιδί όσοι πάσχουν από κρυολόγημα.

- Αερίζετε συχνά το σπίτι και φροντίστε η θερμοκρασία του να είναι σταθερή στους 19°C.

- Απαγορέψτε ρητά το κάπνισμα σε όλους τους χώρους του σπιτιού.

- Παρατείνετε το θηλασμό όσο περισσότερο μπορείτε. Έχει διαπιστωθεί ότι τα μωρά που θηλάζουν για περισσότερους από τρεις μήνες προσβάλλονται σπανιότερα από τον ιό, ίσως γιατί το μητρικό γάλα περιέχει προστατευτικά στοιχεία.

Δέρμα με ευαισθησίες

Δέρμα με ευαισθησίες

Συνεργάστηκε η Τάλια Τσιβιτανίδου-Κακούρου, Παιδίατρος-Παιδοδερματολόγος, Σύμβουλος Α' Παιδιατρικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών και ο Κωνσταντίνος Καρκαβίτσας, Παιδοδερματολόγος, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών

Αν το δέρμα του κοκκινίζει με το παραμικρό, βγάζει συχνά εξανθήματα και σπυράκια, τότε χρειάζεται ειδική μεταχείριση.

Το δέρμα της κόρης μου ήταν πολύ ευαίσθητο. Λίγη φρουτόκρεμα στα μάγουλα, ο μάλλινος σκούφος που ακουμπούσε στο μέτωπο, το λάθος αφρόλουτρο κατά τη διάρκεια του μπάνιου ήταν αρκετά για να γεμίσουν τα μαγουλάκια της με μικρά κόκκινα εξανθήματα που προκαλούσαν την απορία όλων. Για να είμαι ειλικρινής, στην αρχή απλά προσπάθησα να πάω κόντρα στο γεγονός. Κάποιοι μου είπαν: «Μην την παραχαϊδεύεις, άσ’ τη να σκληραγωγηθεί!» Αποφάσισα να ακολουθήσω τη συμβουλή τους, δυστυχώς όμως το πλήρωσα ακριβά, βλέποντας λίγο καιρό αργότερα το πρόσωπο της μικρής να γίνεται ερυθρόδερμο και τους ίδιους «έξυπνους» γύρω μου να λένε: «Ποπό, πώς έγινε έτσι το μωρό;» Η σκέψη ότι το ίδιο αντιμετωπίζουν κι άλλα μωρά κι άλλες μητέρες δεν με παρηγορούσε. Το χειρότερο είναι ότι δεν υπάρχει τίποτα πιο δύσκολο από το να εντοπίσει κανείς την αιτία του προβλήματος. Μπορεί να πρόκειται για δερματίτιδα εξ επαφής, που προκαλείται όταν το δέρμα έρχεται σε επαφή με κάποια ουσία που το ερεθίζει, όπως ισχυρά σαπούνια, τραχιά υφάσματα, όξινους χυμούς, ακόμη και με το γάλα που τρέχει όταν το ταΐζετε, ή για ατοπική δερματίτιδα, που συνδέεται με αλλεργικό ιστορικό που υπάρχει στην οικογένεια. Το να εντοπιστούν οι αλλεργιογόνοι παράγοντες που μπορεί να ευθύνονται για το πρόβλημα είναι μια πραγματικά πονεμένη ιστορία, όπως σίγουρα ξέρουν όσοι πάσχουν από αλλεργίες. Συνήθως τα συμπτώματα του ευαίσθητου δέρματος εμφανίζονται στη βρεφική ηλικία, δύο μηνών έως δύο χρόνων. Το δέρμα μπορεί να είναι κατά περιοχές κόκκινο και ξηρό, πιο συχνά στο πρόσωπο –συνήθως στο σαγόνι και στα μάγουλα–, στην εσωτερική επιφάνεια των αρθρώσεων ή στην έξω επιφάνεια των ποδιών. Στα μεγαλύτερα παιδιά, δηλαδή τεσσάρων έως δέκα χρόνων, οι ερεθισμοί εντοπίζονται πίσω από τις αρθρώσεις, στους αγκώνες και στα γόνατα. Όταν όμως το πρόβλημα γίνεται χρόνιο, το εξάνθημα μπορεί να έχει πραγματικά άσχημη εικόνα, καθώς παρουσιάζει έντονη ερυθρότητα και το δέρμα είναι υγρό. Στη συνέχεια, το δέρμα ξηραίνεται και σχηματίζει φολιδωτές πλάκες με τραχιές γραμμώσεις που ξεφλουδίζουν. Το χειρότερο ωστόσο είναι άλλο: η φαγούρα. Αυτή μπορεί να κάνει πραγματικά τη ζωή του παιδιού αλλά και τη δική σας δύσκολη. Αν και το ευαίσθητο δέρμα του παιδιού σας δεν είναι και τόσο σοβαρό πρόβλημα, σίγουρα δεν είναι κάτι για το οποίο μπορείτε να αδιαφορήσετε. Η λύση είναι μία: ειδική φροντίδα. Είτε με μέτρα πρόληψης για την αποφυγή εμφάνισης των συμπτωμάτων είτε με την εφαρμογή της σωστής θεραπείας όταν αυτά εκδηλώνονται.

Οι ασπίδες προστασίας

Μικρές αλλαγές στην καθημερινότητα μπορούν να αποτελέσουν την καλύτερη ασπίδα προστασίας για το ευαίσθητο δέρμα του παιδιού.

1. Αποφεύγετε τα συχνά και παρατεταμένα μπάνια και προτιμήστε το χλιαρό νερό.

2. Χρησιμοποιείτε για το πλύσιμο ήπια σαπούνια, αφρόλουτρα και σαμπουάν, ειδικά για ευαίσθητο δέρμα. Αποφεύγετε τις αλκοολούχες λοσιόν.

3. Μη σκουπίζετε το παιδί μετά το μπάνιο τρίβοντάς το δυνατά με την πετσέτα. Προτιμήστε να ταμπονάρετε το δέρμα του απαλά.

4. Φροντίστε η επιδερμίδα του να διατηρείται ενυδατωμένη, απλώνοντας μετά το μπάνιο ειδική για το ευαίσθητο δέρμα ενυδατική κρέμα.

5. Μετά το φαγητό, καθαρίστε και σκουπίστε το πρόσωπό του με απαλή πάνινη πετσέτα και όχι με χαρτοπετσέτα.

6. Κόβετε συχνά τα νύχια του, για να μην προκαλεί εκδορές στο δέρμα εξαιτίας του κνησμού.

7. Ντύνετε το παιδί με βαμβακερά ρούχα, που αφήνουν το δέρμα να αναπνέει, και αποφύγετε τα πολύ στενά ρούχα.

8. Προστατέψτε το από συνθήκες που το κάνουν να ιδρώνει, ρυθμίζοντας τη θέρμανση ή τον κλιματισμό έτσι ώστε η θερμοκρασία μέσα στο σπίτι να είναι σταθερά 18-20° C.

9. Παρατηρήστε προσεκτικά τι τρώει, γιατί η ατοπική δερματίτιδα αυξάνει την πιθανότητα ευαισθησίας σε ορισμένες τροφές, όπως πορτοκάλι, φράουλες, ψάρια, αυγό, ξηρούς καρπούς κ.ά.

10. Μειώστε τους στρεσογόνους παράγοντες στην καθημερινότητά του όσο αυτό είναι δυνατό. Για παράδειγμα, μην επιβάλλετε πολλές σημαντικές αλλαγές την ίδια χρονική περίοδο.

Το οπλοστάσιο σας

Η επίσκεψη στον παιδοδερματολόγο είναι απαραίτητη όταν οι ερεθισμοί δεν υποχωρούν και ιδιαίτερα όταν η εικόνα τους επιδεινώνεται. Εκείνος, ανάλογα με τη σοβαρότητα του προβλήματος, μπορεί να συστήσει:

Χλιαρές κομπρέσες, για να ανακουφίσετε το παιδί από την αίσθηση της φαγούρας.

Χαμηλής δραστικότητας κορτιζονούχες κρέμες, οι οποίες όμως δεν θα πρέπει να εφαρμόζονται για μεγάλο διάστημα.

Μη κορτιζονούχες κρέμες που περιέχουν αναστολείς της καλσινευρίνης. Μπορούν να χορηγηθούν σε παιδιά άνω των δύο ετών για μεγαλύτερο διάστημα και έχουν πολύ καλά αποτελέσματα.

Αντιβιοτικά σε περίπτωση επιμόλυνσης του δέρματος.

Αντιισταμινικά φάρμακα για τη μείωση του κνησμού, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της νύχτας.

Η εποχή των κολικών

Η εποχή των κολικών

Αγαπημένο μου ημερολόγιο, δε θέλω να σου πω ψέματα, έχω φτάσει στα πρόθυρα της παράνοιας και τίποτα δε μοιάζει ικανό να με σώσει από αυτή την κατρακύλα. Δεν κοιμάμαι, δεν τρώω (αυτό είναι καλό, αν σκεφτείς πόσα κιλά έχω ακόμη να χάσω) και το μόνο που κάνω είναι να πασχίζω να σταματήσω το κλάμα και τα σπαραχτικά ουρλιαχτά του μπέμπη. Σου το λέω, αυτό το μωρό έχει βαλθεί να με τρελάνει και απ' ό,τι φαίνεται κάνει πολύ καλή δουλειά. Στην αρχή ήμουν σίγουρη ότι το κάνει σκόπιμα αλλά ο παιδίατρος ήταν κατηγορηματικός: «Το μωρό έχει απλά κολικούς!»

Ώστε αυτό ήταν το όνομα του νέου εφιάλτη της ζωής μου... κολικοί. Τέλεια, ανυπομονώ να μοιραστώ το νέο με τους άμεσα ενδιαφερόμενους, δηλαδή με όλη τη γειτονιά, γιατί όπως καταλαβαίνεις καλό μου ημερολόγιο τα κλάματα του βροντόφωνου μωρού μου, ακούγονται παντού. Κυριολεκτικά όμως παντού. Ακόμη και η κορούλα μου, η Αρετή, που έχει πάει να μείνει στη γιαγιά της την Ασπασία, δύο δρόμους μακριά, με παίρνει τηλέφωνο να μου παραπονεθεί για τα κλάματα του μπέμπη. Κι αυτό είναι το λιγότερο. Προχτές μου χτύπησε την πόρτα μια ομάδα διακονίας από την ενορία της περιοχής μου για να μου προσφέρουν φαγητό για το άμοιρο παιδί μου. «Μα, σας παρακαλώ, το παιδί μου δεν πεινάει. Το ταΐζω τακτικότατα!» τους είπα φανερά προσβεβλημένη. «Δεν είναι ντροπή αν δεν έχετε λεφτά για το γάλα του μωρού. Εμείς είμαστε εδώ για να σας βοηθήσουμε.», επέμεναν εκείνοι κι εγώ άρχισα να φουντώνω. «Σας είπα, το παιδί μου τρώει κανονικά... έχει απλά κολικούς. Τι να κάνω;» «Α!, τότε καλή μου θα προσευχηθούμε για τη γρήγορη ανάρρωση του μωρού σας και για την ψυχική γαλήνη των λοιπών ενοριτών. Ο Θεός να μας λυπηθεί!» Μ' αυτό το τελευταίο ήρθα και θόλωσα και τους έκλεισα την πόρτα κατάμουτρα, με τόση δύναμη που ξύπνησε ο μπέμπης, κλαίγοντας όπως ποτέ πριν... λες κι είχε καταλάβει κι εκείνος ότι έχουμε γίνει φλέγον θέμα σ' όλη τη γειτονιά.

Έτρεξα κοντά του κι άρχισα να τον κάνω βόλτες σ' όλο το σπίτι αλλά τίποτα... το κλάμα δυνάμωνε και τα νεύρα μου άρχισαν να γίνονται σμπαράλια. «Τι θέλεις καλέ μου; Τι να κάνω για να ησυχάσεις; Πες μου... τι να κάνω;» Ο μπέμπης, βέβαια, απτόητος. Τι τον νοιάζει τον μπέμπη αν οι άλλοι έχουν φτάσει στα όριά τους, εκείνος πονάει και θέλει να κλάψει. Και πίστεψέ με, όταν θέλει να κλάψει, δεν το σταματάει τίποτα. Δοκίμασα κυριολεκτικά τα πάντα... αλλά τα πάντα όμως. Μέχρι κι ένα χαρτονόμισμα των πεντακοσίων ευρώ κούνησα προκλητικά μπροστά του (ναι, εκεί ξέπεσα η ταλαίπωρη μάνα, να επιχειρώ να δωροδοκήσω το μωρό μου) αλλά τίποτα. Ο μπέμπης βλέπεις δεν ξέρει ακόμη τι είναι τα ευρώ κι ούτε τον απασχολεί. Συνέχισα να τον κάνω βόλτες πάνω - κάτω, μέχρι που διένυσα μέσα στο σαλόνι μου αρκετή απόσταση για να φτάσω περπατώντας στα Τρίκαλα αλλά και πάλι καμία βελτίωση. Έβαλα την ηλεκτρική σκούπα να λειτουργεί στο δίπλα δωμάτιο (άγνωστο γιατί, το βουητό της σκούπας υποτίθεται ότι ηρεμεί τα μωρά), τον ακούμπησα στα γόνατά μου κι άρχισα να του χαϊδεύω την πλατούλα, μ' ένα δάκρυ να κυλά στο κουρασμένο πρόσωπό μου. Και κάπου εκεί, έγινε το θαύμα! Το κλάμα του μπέμπη σιγά - σιγά μειώθηκε, μέχρι που δεν ακουγόταν πια τίποτα. Αν είναι ποτέ δυνατό... μέχρι και ο σούπερ μπέμπης μου φτάνει σε σημείο εξάντλησης (γιούπι). Τον μετέφερα με απόλυτη προσοχή ως την κούνια του και ήμουν αποφασισμένη να σκοτώσω επιτόπου οποιονδήποτε τον ξυπνήσει.

Πήγα προς το σαλόνι και κοντοστάθηκα μόνο για λίγο στον μεγάλο καθρέφτη να με "καμαρώσω". Κοντεύει ένας μήνας από τη μέρα του τοκετού και παρά την αυστηρή δίαιτα, έχω ακόμη πολύ δρόμο για να επιστρέψω σε αυτό που ήμουν πριν. Οι κύκλοι κάτω από τα μάτια μου έχουν φτάσει σε τέτοιο σημείο που είναι σα να έχω κάποια μεταδοτική ασθένεια... (απελπισία, κούραση και αϋπνία, το τρίπτυχο της επιτυχίας). Τα μαλλιά μου είναι πλέον τρίχρωμα, το χρώμα της βαφής, το κανονικό μου στις ρίζες (δεν τις λες και ρίζες όταν έχουν φτάσει στο ύψος του αφτιού) και... αυτό που πάντα προσπαθώ να κρύψω... το λευκό (μα δεν είχα τόσες άσπρες τρίχες όταν πρωτοξεκίνησα να τα βάφω) αλλά ποιον κοροϊδεύω και τι που έχω μωρό παιδί, δεν είμαι δα και παιδούλα... περνούν τα χρόνια. Και κάπου εκεί στον αυτοέλεγχο επάνω άρχισε να ακούγεται ένας περίεργος ήχος απ' το στομάχι μου... Ε, ρε πείνα! «Λοιπόν», αποφάνθηκε ο αμείλικτος εαυτός μου, «κρίνοντας από την παρούσα εικόνα σου, ένα μήλο σου αρκεί!» Ένα μήλο... μόνο; Τι ήθελα να το σκεφτώ... ένας χείμαρρος πόνου ήρθε και μ' έπνιξε. Ένα μήλο; Τόση κούραση, τόση εξάντληση και θα φάω μόνο ένα μήλο... Γιατί; Επειδή είμαι χοντρή; Τα δάκρυα ήρθαν ακάλεστα και οι λυγμοί μου χωρίς έλεγχο (πνιχτοί και αθόρυβοι, δεν τρελάθηκα να ξυπνήσω πάλι τον μπέμπη) μου έκοψαν την ανάσα. Είναι... είναι άδικο!

Μου έριξα ένα ξεγυρισμένο χαστούκι (άουτς) και προχώρησα προς την κουζίνα. Τέρμα το κατοχικό σύμπλεγμα και η απελπισία... έχω βάλει ένα στόχο και θα τον τηρήσω πάση θυσία. Τα κιλά πρέπει να φύγουν ακόμη κι αν χρειαστεί να μπω σε πρόγραμμα απεξάρτησης για παχουλές (αλήθεια, υπάρχει κάτι τέτοιο;). Άνοιξα το ψυγείο... έκλεισα το ψυγείο. Άνοιξα ξανά το ψυγείο και το χέρι μου άρχισε να τρέμει, ένα δροσερό μήλο ή μία θεϊκά νόστιμη πάστα; Έκλεισα το ψυγείο και απομακρύνθηκα τρομαγμένη. Χριστέ μου, τι μου συμβαίνει; Έχω πέσει πια τόσο χαμηλά που δεν μπορώ ούτε τον εαυτό μου να ελέγξω; Μου είναι τόσο δύσκολο ν' αντισταθώ σε μία σοκολατίνα; Ένιωσα τα σάλια μου να τρέχουν (τι τα θέλω τα βαθυστόχαστα ερωτήματα και τα δύσκολα διλήμματα;), άρπαξα το μήλο απ' το ψυγείο κι έφυγα γρήγορα απ' την κουζίνα. Κοντοστάθηκα ξανά και ήμουν ένα κλάσμα του δευτερολέπτου προτού δηλώσω πανηγυρικά την ήττα μου... όταν... όταν συνέβη το αδιανόητο.

Το κουδούνι της πόρτας ήχησε δυνατά, κάνοντας κομμάτια τη σιωπή του σπιτιού κι αμέσως... σχεδόν ταυτόχρονα, ξεκίνησε το σπαρακτικό κλάμα του μπέμπη. Όχι... όχι! Ένιωσα κάτι να "σπάει" μέσα στο μυαλό μου κι έβαλα ξανά (τι έκπληξη) τα κλάματα. Τώρα, καλό μου ημερολόγιο, σ' αφήνω γιατί πρέπει να σκοτώσω αυτόν που τόλμησε να μου χτυπήσει το κουδούνι, μετά να ηρεμήσω γι' άλλη μια φορά τον μπέμπη μου και μετά απλά να παραδοθώ στις αρχές. "Ημίτρελη μάνα, έφτασε στο έγκλημα!" Άντε, μέχρι και πρωτοσέλιδο θα γίνω...

Ιώσεις στο νηπιαγωγείο

Ιώσεις στο νηπιαγωγείο

Όταν τα παιδιά έρχονται για πρώτη φορά σε επαφή με άλλα συνομήλικά τους, είναι αναμενόμενο να αρχίσουν να αρρωσταίνουν. H επαφή αυτή τις περισσότερες φορές συμπίπτει με το ξεκίνημα του παιδικού σταθμού δημιουργώντας στους γονείς ανησυχία.

Στην πραγματικότητα θα ήταν ασυνήθιστο να μην αρρωσταίνει συχνά ένα νήπιο, αφού πρόκειται για έναν «παρθένο» οργανισμό που έρχεται για πρώτη φορά σε επαφή με ιούς και μικρόβια που μεταφέρονται μεταξύ των συμμαθητών του.

Γιατί τώρα αρρωσταίνει συχνότερα;

Tο αμυντικό σύστημα του ανθρώπου διαμορφώνεται με την πάροδο των χρόνων. Σε πολύ μικρές ηλικίες (βρεφική και νηπιακή περίοδο) δεν υπάρχουν επαρκή αντισώματα έναντι των διαφόρων λοιμογόνων παραγόντων, με συνέπεια η επαφή με κάποιον ιό ή μικρόβιο να προκαλεί νόσο (άλλες φορές μία ήπια ίωση που περνάει εύκολα και άλλες φορές μία σοβαρή λοίμωξη). Ωστόσο, όσο αναπτύσσεται ο ανθρώπινος οργανισμός, το αμυντικό σύστημα βελτιώνεται, καθώς ο οργανισμός παράγει περισσότερα αντισώματα.

Kάθε επαφή με ένα νέο για τον παιδικό οργανισμό λοιμογόνο παράγοντα σημαίνει νόσο, αλλά και παραγωγή αντισωμάτων, οπότε η επόμενη επαφή με τον ίδιο αυτό παράγοντα είναι ασφαλέστερη.

Eπειδή υπάρχουν εκατοντάδες ομάδες και υποομάδες μικροβίων ή ιών, ένα παιδί που ξεκινά για πρώτη φορά να πηγαίνει στο βρεφονηπιακό σταθμό ή στο νηπιαγωγείο, είναι πολύ πιθανό να αρρωσταίνει συχνότερα. Aυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι όλα τα παιδιά αρρωσταίνουν το ίδιο συχνά. O τρόπος αντίδρασης εξαρτάται από τον ίδιο τον παιδικό οργανισμό και από προηγούμενες επαφές που είχε μέσα στην οικογένεια (αν υπάρχει μεγαλύτερο αδελφάκι, γονείς που μεταφέρουν μικροοργανισμούς άθελά τους, π.χ. εκπαιδευτικοί, νοσηλευτές κ.ά.).

Πόσες ιώσεις είναι... αρκετές;

Ένα φυσιολογικό παιδί μπορεί να αρρωστήσει 8-10 φορές το χρόνο και επειδή η χειμερινή περίοδος στην Eλλάδα είναι μικρή, ένα παιδί μπορεί να είναι άρρωστο κάθε 15 μέρες, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι έχει οργανικό πρόβλημα. Έτσι, δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας.

Eάν όμως βλέπετε ότι το παιδί σας παρουσιάζει συνεχώς ωτίτιδες, ταλαιπωρείται από χρόνιο διαρροϊκό σύνδρομο, κάνει βαριές λοιμώξεις (πνευμονίες, μηνιγγίτιδες, λοιμώξεις του δέρματος), δεν αναπτύσσεται καλά, δεν παίζει με κέφι και διάθεση και δείχνει γενικά κουρασμένο, τότε σε αυτό το παιδί καλό θα ήταν να γίνει ένας λεπτομερής εργαστηριακός έλεγχος.

Eίναι καλύτερα να αποφύγουμε τον παιδικό σταθμό;

Ένα παιδί που δεν πηγαίνει σε παιδικό σταθμό είναι αναμενόμενο να αρρωσταίνει λιγότερο συχνά. Aυτό, βέβαια, εξαρτάται και από άλλους παράγοντες, όπως το αν υπάρχουν αδελφάκια, αν οι γονείς μεταφέρουν λόγω της εργασίας τους ιώσεις ή αν ο χώρος του σπιτιού δεν αερίζεται επαρκώς. Bέβαια, δεν είναι λύση να μην πηγαίνει το παιδί στο σταθμό για να αποφύγει τις ιώσεις, ενώ παράλληλα θα εξακολουθεί να πηγαίνει σε παιδότοπους ή γενικά σε κλειστούς χώρους με πολλά άτομα.

Γιατί στο νηπιαγωγείο αρρωσταίνει λιγότερο;

Aν έχετε κρατήσει ένα παιδί στο σπίτι, όταν θα έρθει η στιγμή να πάει στο νηπιαγωγείο, είναι αναμενόμενο να αρχίσει να αρρωσταίνει συχνότερα απ’ ό,τι τα προηγούμενα χρόνια. Ως μεγαλύτερο παιδάκι, όμως, με σαφώς πιο ώριμο αμυντικό σύστημα, θα περνά πιο ήπια τις διάφορες λοιμώξεις. Γι’ αυτό το λόγο, εξάλλου, τα εμβόλια για αιμόφιλο ινφλουέντζας, μηνιγγιτιδόκοκκο C και πνευμονιόκοκκο κρίνονται απαραίτητα μόνο για παιδιά κάτω των 5 ετών, τα οποία έχουν ακόμη αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα.

Nα σταματήσει το σταθμό για να μην κολλήσει το αδελφάκι του;

Στις περισσότερες οικογένειες η γέννηση του δεύτερου παιδιού συμπίπτει με την ηλικία που το μεγαλύτερο πηγαίνει στον παιδικό σταθμό ή στο νηπιαγωγείο. Στην περίπτωση αυτή, οι περισσότεροι γονείς αγωνιούν μήπως κινδυνεύει από συχνές ιώσεις το νεογέννητο και αναρωτιούνται αν θα ήταν προτιμότερο να διακόψουν για ένα διάστημα τις δραστηριότητες του μεγαλύτερου. Σύμφωνα με τον παιδίατρο, δεν είναι σωστό να διακόψει ένα νήπιο αυτό που έχει αρχίσει επειδή υπάρχει νεογέννητο στην οικογένεια. Xρειάζεται όμως ιδιαίτερη προσοχή ώστε να μην έρχεται σε άμεση επαφή το μεγαλύτερο παιδάκι με το νεογνό ή το βρέφος.

Oι ειδικοί συμβουλεύουν • Nα πλένει πολύ καλά τα χέρια του κάθε φορά που επιστρέφει από το σταθμό. • Nα του αλλάζετε τα ρούχα και να πλένετε κι εσείς πολύ καλά τα χέρια σας όταν φροντίζετε το ένα ή το άλλο παιδί. • Αν λίγο πριν ή λίγο μετά τον ερχομό ενός μωρού στο σπίτι υπάρχουν σχέδια να αρχίσει παιδικό σταθμό το μεγαλύτερο παιδί, είναι προτιμότερο να υπάρξει μία μικρή καθυστέρηση ώστε να προληφθεί η μεταφορά πιθανών λοιμώξεων στο σπίτι.

Κολικοί: Μωρά σε απόγνωση!

Αν το μωρό σας κλαίει απαρηγόρητο και δεν μπορείτε να το ανακουφίσετε παρ' όλες σας τις προσπάθειες, είναι πολύ πιθανό ο πόνος να προέρχεται από κολικούς. Για πολλά μωρά, από τις πρώτες κιόλας εβδομάδες της ζωής τους, μέχρι και τον τρίτο μήνα, οι κολικοί αποτελούν ένα σύνηθες φαινόμενο. Υπάρχουν πάντως και ηπιότερες ενοχλήσεις που παρουσιάζονται στα μωρά, οι οποίες ξεχωρίζουν από τους κολικούς καθώς διαρκούν λιγότερη ώρα και είναι μικρότερης έντασης. Εκείνο που αποτελεί χαρακτηριστική ένδειξη για τους κολικούς είναι η μεγάλη διάρκεια και ένταση της ενόχλησης, που ενδέχεται να παρατείνεται για αρκετές ώρες.

Ποια είναι τα συμπτώματα των κολικών;

Το αν οι ενοχλήσεις του μωρού οφείλονται σε κολικούς ή όχι, είναι κάτι που θα το διαπιστώσει ο παιδίατρος, ο οποίος θα ελέγξει διεξοδικά την τυχόν προέλευση των πόνων. Γενικότερα, όμως, οι κολικοί δημιουργούν ιδιαίτερα έντονους πόνους στα μωρά, τα οποία συχνά τεντώνουν ή μαζεύουν τα ποδαράκια τους. Επιπρόσθετα, το στομάχι τους ενδέχεται να είναι πρησμένο και να έχει πολλά αέρια, γεγονός που επιτείνει ακόμη περισσότερο την ενόχληση τους. Οι πόνοι που αισθάνεται το μωρό είναι πιθανό να έχουν διακυμάνσεις και να υπάρχουν διαστήματα ηρεμίας, ενώ φαίνεται να εντείνονται τις πρώτες απογευματινές ώρες.

Σε τι οφείλονται οι κολικοί;

Η ακριβής αιτία της πρόκλησης των κολικών δεν είναι εξακριβωμένη, υπάρχουν όμως μια σειρά από παράγοντες που ενδέχεται να προκαλούν ή να επιδεινώνουν την κατάσταση αυτή. Συνήθως, οι κολικοί αποτελούν εκδήλωση κάποιας ευαισθησίας του μωρού σε ερεθίσματα του περιβάλλοντος, οπότε και υποχωρούν καθώς το μωρό μεγαλώνοντας αρχίζει να ξεπερνά την ευαισθησία του και εξαφανίζονται κατά τον τρίτο μήνα. Κάποτε, οι κολικοί σε μωρά που θηλάζουν είναι απόρροια μιας ιδιαίτερης ευαισθησίας που ίσως έχει το μωρό σε κάποια τροφή που κατανάλωσε η μητέρα. Ενώ, σε μικρότερο ποσοστό, οι κολικοί αποτελούν σύμπτωμα κάποιας άλλης ασθένειας του μωρού. Γεγονός πάντως που καθιστά την εξέταση και γνωμάτευση του παιδίατρου απαραίτητη.

Πώς θα ανακουφίσετε το μωρό σας!

• Εκείνο που αποτελεί ευτύχημα με τους κολικούς είναι ότι μετά τον τρίτο μήνα έχουν πια σταματήσει εντελώς, δεν παύουν όμως όσο υφίστανται να ταλαιπωρούν το μωρό σας, και μαζί με αυτό και εσάς. Καλό είναι λοιπόν να έχετε υπόψη σας μερικές μεθόδους που έχουν δοκιμαστεί και μοιάζουν να έχουν κάποια, μικρά έστω, αποτελέσματα. Αρχικά πάρτε το μωράκι στην αγκαλιά σας και αρχίστε να περπατάτε μέσα στο σπίτι ή μπορείτε και να καθίσετε, αρκεί να το λικνίζετε με κάποιο σταθερό ρυθμό. Επικρατεί η αίσθηση πώς η απαλή κίνηση και η ζεστή αγκαλιά, αποτελούν πηγή ανακούφισης για τα μωρά.
• Μια επιπλέον κίνηση που μπορείτε να δοκιμάσετε, είναι να ακουμπήσετε το μωρό μπρούμυτα, πάνω στο γόνατό σας και να του τρίβετε απαλά και σταθερά την πλάτη. Η πίεση που ασκείται από το πόδι σας πάνω στο στομάχι και το στήθος του μωρού, του προσφέρει ένα πρόσκαιρο καθησυχασμό.
• Αν θηλάζετε θα πρέπει να έχετε υπόψη σας ότι υπάρχει περίπτωση οι κολικοί του μωρού να οφείλονται σε κάποια τροφή που καταναλώνετε και μέσω του γάλακτος περνά στο μωρό. Αυτό βέβαια σημαίνει πως το μωρό έχει μεγάλη ευαισθησία σε κάποια ή κάποιες τροφές, γι' αυτό καλό είναι να θυμάστε τι περίπου τρώτε, ώστε να μπορέσετε να συσχετίσετε τυχόν εξάρσεις των κολικών, με τροφές που έχετε καταναλώσει. Αρχικά, πάντως, διακόψτε τα γαλακτοκομικά, την καφεΐνη και το λάχανο και οτιδήποτε άλλο πιστεύετε ότι θα μπορούσε να ενοχλεί το μωρό. Αν πράγματι οι κολικοί οφείλονταν σε δικές σας διατροφικές συνήθειες, μία ή δύο μέρες αφότου διακόψετε τις τροφές αυτές, θα υποχωρήσουν.
• Αν ταΐζετε το μωρό με έτοιμο γάλα, ίσως θα πρέπει να δοκιμάσετε να το ταΐσετε με γάλα που δεν έχει ως βάση παραγωγής του το αγελαδινό γάλα. Δεν είναι ασυνήθιστο κάποια μωρά να έχουν δυσανεξία στο αγελαδινό γάλα.

Κολικοί

Κολικοί...

Monday, 23 February 2009

Το κλάμα είναι ο μοναδικός τρόπος για να δείξει ένα μωρό ότι κάτι το ενοχλεί. Ο συνηθέστερος λόγος για τον οποίο μπορεί να κλαίει και δεν μπορεί να ησυχάσει με τίποτα είναι οι κολικοί. Αν και δεν έχει διερευνηθεί πλήρως, ο πόνος που νιώθουν όταν ταλαιπωρούνται από βρεφικούς κολικούς οφείλεται σε φυσαλίδες αερίων που έχουν παγιδευτεί στο έντερο του μωρού και εκδηλώνεται με έντονο κλάμα μεγάλης διάρκειας. Οι κολικοί εμφανίζονται συνήθως τις πρώτες δυο εβδομάδες και υποχωρούν λίγο μετά τους τρεις μήνες. Περίπου το ένα πέμπτο των μωρών παρουσιάζουν κολικούς.

Όταν το μωρό ταλαιπωρείται από κολικούς αρχίζει να κλαίει, να γίνεται ιδιότροπο ή αρχίζει να διπλώνει τα ποδαράκια του, προσπαθώντας να φέρει τα πόδια του κοντά στη κοιλιά του, προφανώς για να ανακουφιστεί. Ο πόνος παρουσιάζεται συνήθως μετά το φαγητό. Ενώ τα άλλα μωρά όταν φάνε αποκοιμούνται τα μωρά με κολικούς αρχίζουν να κλαίνε και τελικά κοιμούνται όταν έχουν εξαντληθεί.

Πρώτα από όλα κάθε μαμά θα πρέπει να σιγουρεύεται πρώτα ότι το μωρό της όντως «πάσχει» από κολικούς. Αν το μωρό κλαίει πολύ έντονα και δεν μπορεί να ηρεμήσει τότε θα πρέπει να συμβουλευτεί το γιατρό της έτσι ώστε να αποκλείσει κάθε πιθανότητα το μωρό της να είναι άρρωστο. Ανεξάρτητα με τους κολικούς το μωρό διατηρεί την όρεξη του, θηλάζει και χρειάζεται ιδιαίτερα την αγκαλιά της μαμάς του.

Θεραπεία:
Θεραπεία κατά των βρεφικών κολικών δε υπάρχει όπως δεν υπάρχουν και ακριβή αίτια. Έχουν δημοσιευτεί πολλές θεωρίες που δικαιολογούν την εκδήλωση των κολικών χωρίς να επιβεβαιωθούν. Στην αγορά κυκλοφορούν φαρμακευτικά σκευάσματα κατά των κολικών αλλά αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να συζητήσει κάθε μαμά με τον παιδίατρο. Υπάρχουν όμως τρόποι να περιοριστεί η εμφάνιση των κολικών ή να ανακουφιστεί το μωρό:

1) Κατά τη διάρκεια του θηλασμού οι μαμάδες θα πρέπει να δείχνουν ιδιαίτερη προσοχή τα χείλη του μωρού να εφαρμόζουν ακριβώς στη θηλή για να μην καταπίνει μεγάλη ποσότητα αέρα. Το ίδιο ισχύει και για όσες δίνουν ξένο γάλα. Η τρύπα του μπιμπερό δεν πρέπει να είναι πολύ μεγάλη για να περιοριστεί ο αέρας.

2) Η διατροφή κατά την περίοδο του θηλασμού παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στον περιορισμό των κολικών. Καλό θα ήταν να αποφεύγουν τα πολλά γαλακτοκομικά, τα πράσινα λαχανικά όπως το μπρόκολο, το λάχανο και το πράσο, το πράσινο τσάι και τα αεριούχα ποτά.

3) Τα συχνά διαλείμματα την ώρα που τρώει για να ρευτεί μπορούν να ανακουφίσουν το μωρό.

Εκτός από τα παραπάνω υπάρχουν και άλλοι τρόποι για να ανακουφιστεί το μωρό από τους βρεφικούς κολικούς. Ένας καλός και ευχάριστος τρόπος είναι το μασάζ. Οι κυκλικές κινήσεις στην περιοχή της κοιλιάς, σίγουρα θα το ανακουφίσουν. Δοκιμάστε να τοποθετήσετε στη κοιλιά του ζεστά πανάκια ή θερμοφόρα.

Η μητρική αγκαλιά μπορεί να λειτουργήσει σαν το καλύτερο ιατρικό. Προσπαθήστε να το ηρεμήσετε κρατώντας το αγκαλιά, χαϊδεύοντας το ή πηγαίνοντας το μια βόλτα. Αν τίποτα από τα παραπάνω δεν το ανακουφίζει, δώστε του λίγο χλιαρό χαμομήλι για να νιώσει καλύτερα.

Σε ένα πρόβλημα σαν αυτό των κολικών, οι γονείς πρέπει να δείχνουν ιδιαίτερη υπομονή και ανοχή. Το μωρό ταλαιπωρείται από πόνους και δεν μπορεί να ανακουφιστεί εύκολα. Δεν είναι τίποτα το ανησυχητικό, συνήθως μετά τους τρεις μήνες το πρόβλημα υποχωρεί. Το κλάμα δεν πρέπει να σας τρομάζει, ούτε να σας δημιουργεί πανικό. Όταν το μωρό επιμένει να κλαίει και δεν μπορεί να το ανακουφίσει τίποτα, τότε θα πρέπει να αναλάβει κάποιος ειδικός παιδίατρος. Το μωρό τις ώρες που ταλαιπωρείται θα πρέπει να νιώθει ασφάλεια και θαλπωρή. Προσπαθήστε να κρατήσετε τη ψυχραιμία σας, η ανυπομονησία και ο θυμός μπορεί να φέρουν τα τελείως αντίθετα αποτελέσματα. Και μην ξεχνάτε το μωρό σας, έχει ανάγκη την αγκαλιά της μαμάς του όσο ποτέ.

Κρυολόγημα

Κρυολόγημα: ο εχθρός προ των πυλών

Μήπως το μωρό σας «γύρισε από το... κρύο»; Αν μπορεί να σας συμβεί αυτό, τότε πρέπει να πάρετε τα κατάλληλα μέτρα για να αντιμετωπίσετε γρήγορα και αποτελεσματικά το κρυολόγημά του...

Αν και τα αντισώματά σας βοηθούν στην προστασία του μωρού σας μέχρι τον 6ο μήνα της ζωής του, εφόσον το θηλάζετε, παρ’ όλα αυτά, το μωρό είναι ακόμη εκτεθειμένο και «ευάλωτο» στο κοινό κρυολόγημα. Γι’ αυτό, πρέπει να έχετε υπόψη σας τα εξής:

Το μωρό σας μπορεί να κρυώσει σοβαρά

Μέχρι τη στιγμή που το ανοσοποιητικό σύστημα θα αναπτυχθεί πλήρως και θα εκτεθεί σε διάφορους ιούς, τα συμπτώματά του μπορεί να είναι πιο σοβαρά από αυτά των μεγαλύτερων παιδιών.

Η κοιλίτσα του μπορεί να αντιδράσει άσχημα

Μην εκπλαγείτε αν το μωρό σας κάνει εμετό ή έχει διάρροια. Η υπερβολική παραγωγή βλέννας μπορεί να ερεθίσει το στομάχι του και να αντιδράσει.

Μπορεί να μην έχει καταρροή…

Επειδή οι ρινικές οδοί των βρεφών είναι πολύ μικρές, ακόμα και με την παραμικρή μόλυνση μπορεί να κλείσει η μύτη του από τη βλέννα.

Η αναπνοή είναι δύσκολη

Το βούλωμα της μύτης μπορεί να περιορίσει τους μικροσκοπικούς αεραγωγούς του μωρού σας, κάνοντας την αναπνοή δύσκολη. Ο ιός του κοινού κρυολογήματος μπορεί να προκαλέσει πυρετό, βήχα και μπούκωμα, αλλά μετά από δύο μέρες ο βήχας επιδεινώνεται και η αναπνοή είναι γρήγορη και δύσκολη. Αυτός ο ιός μπορεί να οδηγήσει σε βρογχίτιδα -μόλυνση του κατώτερου αναπνευστικού. Σε σοβαρές περιπτώσεις, το παιδί σας μπορεί να χρειαστεί να νοσηλευτεί.

Πρέπει να ενημερώνετε το γιατρό

Πρέπει οπωσδήποτε να του τηλεφωνήσετε:

·         αν το μωρό σας είναι κάτω των 3 μηνών και η θερμοκρασία τους είναι 37°C ή και περισσότερο,

·         αν είναι 3-6 μηνών και έχει 38°C ή περισσότερο,

·         αν το μικρό σας έχει πρόβλημα αναπνοής (παρακολουθήστε αν έχει σφύριγμα, αν τα ρουθούνια του είναι βουλωμένα και χειροτερεύουν ή αν το στήθος του ανεβοκατεβαίνει γρήγορα),

·         αν έχει πυρετό που κρατάει περισσότερο από 12 ώρες ή άλλα συμπτώματα που κρατάνε περισσότερο από 3 ημέρες, αν ανεβάσει θερμοκρασία μερικές μέρες μετά το κρύωμα, αν δεν τρώει κανονικά ή αν η συμπεριφορά του είναι ασυνήθιστη.

Πώς να νιώσει καλύτερα γρήγορα

Δοκιμάστε αυτούς τους ήπιους τρόπους για να ανακουφίσετε το παιδί σας από τα συμπτώματα του κρυολογήματος:

Βουλωμένη μύτη

·         Βάλτε φυσιολογικό ορό στα ρουθούνια του, περιμένετε ένα λεπτό και μετά τραβήξτε τη βλέννα με τη βοήθεια παιδικής σύριγγας (κυρίως πριν το τάισμα). Μπορείτε να ξεκινήσετε να μαθαίνετε στο παιδί σας όταν φτάσει στην ηλικία του ενός έτους να φυσάει τη μύτη του, αλλά θα πρέπει να κρατάτε εσείς το χαρτομάντιλο.

·         Χρησιμοποιήστε έναν υγραντήρα στην κρεβατοκάμαρα του παιδιού σας (να τον έχετε σε απόσταση τριών μέτρων περίπου από το κεφάλι του) για να διευκολύνετε την αναπνοή του.

·         Φροντίστε το κεφάλι του να είναι πιο ψηλά από το υπόλοιπο σώμα. Προσέξτε όμως, όχι με μαξιλάρι, αλλά φροντίστε να έχει κλίση το κρεβάτι ή η κούνια που κοιμάται το μωρό. Βάλτε ξύλο ή πλαστικό ύψους περίπου 5 εκατοστών στα ποδαράκια του κρεβατιού που βρίσκονται στην πλευρά του κεφαλιού.

·         Αυξήστε τα υγρά. Στα μωρά να δίνετε πολύ γάλα είτε μητρικό είτε υποκατάστατο «βρεφικό».

·         Μιλήστε με το γιατρό σας για τα ρινικά σπρέι, αν το βούλωμα του μωρού σας είναι σοβαρό -ειδικά κατά τη διάρκεια της νύχτας- αλλά να μην του το δώσετε ποτέ χωρίς την άδεια του γιατρού, γιατί μπορεί να αυξήσει τη βλέννα και να είναι δύσκολο να την καθαρίσετε. Συνήθως το προτείνουν σε παιδιά άνω των 2 ετών για να τα βοηθήσουν να κοιμηθούν λίγο τη νύχτα.

Βήχας και πονόλαιμος

·         Για να ανακουφίσετε τους αεραγωγούς και να μειώσετε τον επίμονο βήχα του παιδιού σας, χρησιμοποιήστε έναν υγραντήρα ή δημιουργήστε ατμούς στο μπάνιο με ζεστό νερό.

·         Μιλήστε με το γιατρό σας πριν του δώσετε οποιοδήποτε φάρμακο. Μπορούν να του προκαλέσουν σοβαρές παρενέργειες ακόμα και τα πιο αθώα.

3 σημαντικές κινήσεις

Να πλένετε συχνά τα χέρια του

Το πλύσιμο των χεριών είναι το No 1 όπλο κατά των μικροβίων. Σαπουνίστε τα χέρια του παιδιού σας, τρίψτε τα και μετά ξεβγάλτε τα καλά με ζεστό νερό.

Να πετάτε αμέσως τα χαρτομάντιλα

Μπορούν να φιλοξενήσουν πολλά ύπουλα μικρόβια.

Μην του δίνετε συμπληρώματα

Έχει γίνει πολλή κουβέντα για τη χρήση του ζινκ και της βιταμίνης C, που αντιμετωπίζουν το κρυολόγημα, αλλά δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι τα συμπληρώματα είναι αποτελεσματικά και -το πιο βασικό- απαγορεύονται σε αυτήν την ηλικία.

Οι επιπλοκές του κρυολογήματος

Αν ο βήχας του παιδιού σας, το φτάρνισμα και το μπούκωμα δεν καλυτερεύουν μετά από 7-10 μέρες ή αν βελτιωθεί η κατάστασή του και μετά πάλι επιδεινωθεί, μπορεί το παιδί να έχει κάτι πιο σοβαρό. Ας δούμε μερικές από τις πλέον σοβαρές επιπλοκές.

Πνευμονία

Εμφανίζεται όταν ο ιός του κοινού κρυολογήματος μπαίνει βαθιά στους πνεύμονες. Υποψιαστείτε την πνευμονία αν το παιδί ανεβάσει κι άλλο πυρετό μετά από μία εβδομάδα που είναι ήδη άρρωστο, αν ο βήχας του χειροτερέψει, αν όταν αναπνέει σφυρίζει ή αν έχει οποιοδήποτε πρόβλημα αναπνοής ή αν συμπεριφέρεται περίεργα. Η πνευμονία μπορεί να χτυπήσει σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά τα μωρά και τα παιδιά με πνευμονικές δυσλειτουργίες όπως το άσθμα διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για σοβαρές επιπλοκές.

Λαρυγγίτιδα

Στα μωρά και στα παιδιά ηλικία ενός έτους, ο ιός του κρυολογήματος μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή στο λάρυγγα και στην τραχεία. Μια-δυο μέρες μετά το κρυολόγημα του παιδιού σας -συνήθως μόλις μερικές ώρες αφού το βάλετε για ύπνο τη νύχτα- θα ακούσετε κάτι περίεργους ήχους. Μπορεί να δυσκολεύεται να αναπνεύσει, να «σφυρίζει» και να κλαίει όταν βήχει. Τι πρέπει να κάνετε άμεσα; Να του κάνετε ζεστό μπάνιο και να καθίσετε μαζί στο γεμάτο ατμούς χώρο. Αν το παιδί σας δυσκολεύεται ακόμα να αναπνεύσει μετά από 10-20 λεπτά, τηλεφωνήστε στο γιατρό σας. Το μικρό μπορεί να χρειάζεται θεραπεία με στεροειδή ή επινεφρίνη για να μειωθεί η φλεγμονή της αναπνευστικής οδού.

Μόλυνση στα αυτιά

Αν το παιδί σας ρουφάει τη μύτη του για μερικές μέρες και μετά ξαφνικά παρουσιάσει πυρετό και δεν μπορεί να κοιμηθεί τα βράδια, να σκεφτείτε την μόλυνση στα αυτιά του. Τα κρυολογήματα προκαλούν γενικά φλεγμονές στις αναπνευστικές οδούς. Μπορούν να βουλώσουν τους μικροσκοπικούς σωλήνες που βοηθούν να περνά το υγρό στο εσωτερικό των αυτιών. Όταν το υγρό δεν κυκλοφορεί, τα βακτηρίδια εμφανίζονται, διατηρούνται και αναπτύσσονται. Οι μολύνσεις στα αυτιά μπορούν να θεραπευτούν με παρακεταμόλη καθώς και με αντιβίωση που θα σας δώσει ο γιατρός. Ευτυχώς, καθώς μεγαλώνουν τα παιδιά, μεγαλώνουν κι αυτοί οι σωλήνες. Οι συγκεκριμένες μολύνσεις παρουσιάζουν έξαρση στην ηλικία των 6 μηνών με 2 ετών.

Οι βασικές αρχές του φυσήματος

Ποια είναι η καλύτερη στιγμή για να μάθετε στο ενός έτους παιδί σας να φυσάει τη μύτη του; Όταν δεν είναι άρρωστο. Παρακάτω σας δίνουμε 2 διασκεδαστικούς τρόπους για να το βοηθήσετε. Μην πτοηθείτε αν δεν τα καταφέρετε. Δοκιμάστε αργότερα. Είναι πολύ σημαντικό να μάθει νωρίς να φυσά τη μύτη του.

1. Να βάλετε ένα χαρτομάντιλο κάτω από τη μύτη του

Ζητήστε του να το κάνει φυσώντας τον αέρα από τα ρουθούνια του κι όχι από το στόμα του.

2. Να του δώσετε ένα καθρεφτάκι

… και να του πείτε να θολώσει το τζάμι αναπνέοντας από τη μύτη του.

Μήπως έχει άσθμα;

Μήπως έχει άσθμα;

Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, ένα στα δέκα παιδιά σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη πάσχει από άσθμα. Πού οφείλονται αυτά τα λυπηρά ποσοστά και πώς μπορείτε να αντιμετωπίσετε την κατάσταση εάν υποφέρει και το δικό σας παιδί;

Τις προάλλες ήμουν στην παιδική χαρά με την τρίχρονη βαφτιστήρα μου, η οποία ήθελε να μου γνωρίσει την καλύτερή της φίλη, την Αλεξάνδρα. Ήταν μια χαριτωμένη πιτσιρίκα, σκανταλιάρα και υπερδραστήρια. «Ταιριαστές φιλενάδες», σκέφτηκα. Κάποια στιγμή, καθώς κυνηγούσε η μία την άλλη, η Αλεξάνδρα σταματάει, αρχίζει να λαχανιάζει κι εκείνη τη στιγμή βγάζει από την τσέπη της ένα μικρό άσπρο μπουκαλάκι, το βάζει στο στόμα της, παίρνει μια-δυο αναπνοές, το ξαναβάζει πίσω στην τσέπη και συνεχίζει να κυνηγάει την Εύα. Η βαφτιστήρα μου αμέσως ήρθε για να μου πει: «Νονά, η Αλεκθάντρα έχει άθμα!»

Το άσθμα είναι η πιο συχνή χρόνια πάθηση των πνευμόνων στα παιδιά και η συχνότερη αιτία σχολικής απουσίας. Μελέτες έχουν δείξει ότι στη χώρα μας το 10% των παιδιών υποφέρει από άσθμα, ποσοστό που στην Αθήνα και στις μεγαλουπόλεις είναι ακόμη πιο υψηλό. Δυστυχώς, παρά την τάση για μείωση σε ορισμένες χώρες, το άσθμα συνεχίζει να αυξάνεται τόσο στις αναπτυγμένες όσο και στις αναπτυσσόμενες χώρες. Το «γιατί» δεν έχει αποσαφηνιστεί πλήρως. Ωστόσο, σύμφωνα με τους ειδικούς, το κάπνισμα και ο σύγχρονος τρόπος ζωής με την ανεξέλεγκτη μόλυνση του περιβάλλοντος είναι οι κύριοι ένοχοι. Από την άλλη πλευρά, οι γιατροί είναι αισιόδοξοι ότι το άσθμα μπορεί να αντιμετωπιστεί άμεσα και αποτελεσματικά, ώστε τα παιδιά μεγαλώνοντας να έχουν μια φυσιολογική ζωή. Απαραίτητη προϋπόθεση, όμως, εμείς οι γονείς να ενημερωθούμε σωστά για την κατάλληλη πρόληψη και θεραπεία.

Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν το άσθμα;

Η κληρονομικότητα φαίνεται ότι παίζει σημαντικό ρόλο. Ένα παιδί έχει 80% πιθανότητες να αναπτύξει αλλεργία και άσθμα αν τα έχουν και οι δυο γονείς του. Οι πιθανότητες μειώνονται στο 50% αν μόνο ο ένας γονιός πάσχει από αλλεργία/άσθμα. Αλλά τι είναι αυτό που κάνει ένα βρόγχο ασθματικό κι έναν άλλο όχι; Οι ειδικοί έχουν καταλήξει ότι για να εκδηλωθεί το βρογχικό άσθμα θα πρέπει να συνυπάρχουν δύο στοιχεία: Η κληρονομική αλλεργική προδιάθεση (ρινίτιδα, άσθμα, ατοπική δερματίτιδα) και οι περιβαλλοντικοί παράγοντες όπως:

Το παθητικό κάπνισμα: Είναι ο κυριότερος «ένοχος». Γι’ αυτό, απαγορεύεται αυστηρά το κάπνισμα μπροστά στα παιδιά.

Οι λοιμώξεις: Οι λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού, όπως τα κρυολογήματα, είναι πολύ συχνά αίτια επιβάρυνσης του άσθματος. Λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού μπορεί να συμβάλλουν στην έναρξή του.

Ερεθιστικές ουσίες όπως είναι τα σπρέι, οι κολόνιες, τα απορρυπαντικά, αλλά και η σκόνη ή οι οσμές της κουζίνας, το τρίχωμα των κατοικίδιων ζώων, ακόμα και το φρεσκοκομμένο γρασίδι.

Ψυχολογικοί παράγοντες: Οι έντονες συγκινήσεις, η υπερβολική χαρά ή η λύπη, ο θυμός, το έντονο γέλιο και το κλάμα.

Οι καιρικές συνθήκες: Κρίσεις άσθματος μπορεί να προκαλέσει ο κρύος αέρας, η αλλαγή θερμοκρασίας και η υγρασία.

Ειδικά αλλεργιογόνα όπως τα ακάρεα της οικιακής σκόνης, οι μύκητες της υγρασίας, η γύρη.

Γυμναστική: Ειδικά όταν γίνεται στην ύπαιθρο, σε κρύο αέρα. Σε μερικά παιδάκια, μάλιστα, η άσκηση αποτελεί τη μοναδική αφορμή για την εκδήλωση συμπτωμάτων.

Τι είναι το άσθμα;

Είναι μια χρόνια φλεγμονώδης νόσος των πνευμόνων η οποία χαρακτηρίζεται από υποτροπιάζοντα αναπνευστικά προβλήματα. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι όταν αναπνέουμε ο αέρας περνά από τη μύτη ή και το στόμα, την τραχεία και τους βρόγχους και φτάνει στους πνεύμονες, όπου οξυγονώνει το αίμα. Στα παιδιά όμως (όπως και στους ενήλικες) που έχουν άσθμα οι αεραγωγοί είναι πάρα πολύ ευαίσθητοι, με αποτέλεσμα όταν ερεθιστούν από έντονες μυρωδιές, καπνό, κρύο αέρα ή από ουσίες που προκαλούν αλλεργία να στενεύουν. Η διαδικασία της αναπνοής τότε γίνεται δύσκολη και όταν προσπαθούν να αναπνεύσουν ακούγεται ένα μικρό «σφύριγμα», βήχουν και νιώθουν να πνίγονται. Είναι σαν να προσπαθούν να αναπνεύσουν μέσα από ένα καλαμάκι! Η προσπάθεια είναι τόσο έντονη που το παιδί μετά από λίγο νιώθει κουρασμένο και εξαντλημένο. Το άσθμα δεν κάνει διακρίσεις, μπορεί να παρουσιαστεί σε όλες τις ηλικίες και στα δύο φύλα. Συνήθως κάνει την παρθενική του εμφάνιση στην παιδική ηλικία και ιδιαίτερα σε παιδιά μικρότερα των τριών ετών.

Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα

·         Αίσθημα βάρους στο στήθος, σαν να πιέζεται ο θώρακάς του, κάτι το οποίο του προκαλεί δυσκολία στην αναπνοή.

·         Ξηρός βήχας, ο οποίος μπορεί να εμφανιστεί κατά τη διάρκεια της ημέρας ή μόνο τη νύχτα.

·         Δύσπνοια. Όταν βλέπετε το παιδί σας, χωρίς κάποιον ιδιαίτερο λόγο, να μην μπορεί να πάρει εύκολα αναπνοή.

·         «Σφύριγμα» στο στήθος. Το παιδί νιώθει σαν κάτι να φράζει την έξοδο του αέρα από τους πνεύμονες και μπορεί να ακούγεται ένας οξύς, λεπτός συριγμός («γατάκια»).

Στα μικρότερα παιδιά συχνά το άσθμα παρουσιάζει ακαθόριστες αντιδράσεις. Καμιά φορά εμφανίζεται μόνο με βήχα, χωρίς δυσκολία αναπνοής ή με το χαρακτηριστικό «σφύριγμα». Συνήθως αυτός ο βήχας εκδηλώνεται μόνο μετά από τρέξιμο ή έντονο γέλιο ή κλάμα. Εκτός από τα παραπάνω συμπτώματα, υπάρχουν και άλλα που προειδοποιούν για τον ερχομό μιας κρίσης άσθματος. Κάθε παιδί αντιδρά διαφορετικά στην εμφάνισή της και σιγά σιγά γονείς και παιδί μαθαίνουν ποια είναι αυτά.

Τα σημάδια που θα πρέπει να προσέξετε είναι:

·         Όταν το παιδί είναι ανήσυχο.

·         Υπάρχει ασυνήθιστος ιδρώτας ή ωχρότητα.

·         Έχει ανήσυχο ύπνο.

·         Παρουσιάζει ρινικά συμπτώματα (μπούκωμα, καταρροή, «ρούφηγμα μύτης»).

Όταν η κατάσταση επιδεινώνεται

Εάν η θεραπεία δεν αρχίσει έγκαιρα, συχνά κάνουν την εμφάνισή τους σημάδια επιδείνωσης του άσθματος. Αν τα αναγνωρίσετε, επικοινωνήστε με το γιατρό σας. Αν τα αντιμετωπίσετε σωστά και έγκαιρα, μπορεί να αποφύγετε μια κρίση ή την εισαγωγή του παιδιού στο νοσοκομείο. Προσοχή όταν:

·         Τα πτερύγια της μύτης κινούνται συνεχώς.

·         Το σημείο πάνω από το στέρνο αρχίζει να πηγαίνει προς τα μέσα κατά τη διάρκεια της αναπνοής. Το ίδιο συμβαίνει και με το δέρμα μεταξύ των πλευρών του θώρακα.

·         Έχει ταχύπνοια (παίρνει γρήγορες ανάσες).

·         Τα χείλη παίρνουν μια απόχρωση μαύρο-μπλε.

Διάγνωση

Μόλις αντιληφθείτε κάποιο από τα παραπάνω σημάδια, απευθυνθείτε αμέσως στο γιατρό σας. Αυτός θα σας κατευθύνει στον ειδικό, ο οποίος θα πάρει το ιστορικό του, ώστε να ξέρει πόσο συχνά και πόσο σοβαρά είναι τα συμπτώματά του. Το παιδί υποβάλλεται σε κλινική εξέταση που περιλαμβάνει ακρόαση των πνευμόνων. Στη συνέχεια, γίνονται παρακλινικές εξετάσεις, όπως σπιρομέτρηση, με τη βοήθεια των οποίων αξιολογείται η λειτουργική κατάσταση των πνευμόνων. Αν πράγματι ο γιατρός διαγνώσει άσθμα, τότε θα αποφασίσει για την κατάλληλη εφαρμογή θεραπευτικής αγωγής για να μπορέσει να το αντιμετωπίσει σωστά. Το άσθμα ανάλογα με τη συχνότητα εμφάνισης των συμπτωμάτων και τη διάρκεια των μεσοδιαστημάτων κατά τα οποία το παιδί δεν έχει σχετικά συμπτώματα διακρίνεται σε:

Ήπιο (αραιά επεισόδια, μέχρι ένα το μήνα, φυσιολογική αναπνευστική λειτουργία ανάμεσα στα επεισόδια).

Μέτριο (συχνά επεισόδια αλλά λιγότερα από ένα την εβδομάδα, φυσιολογική ή σχεδόν φυσιολογική αναπνευστική λειτουργία ανάμεσα στα επεισόδια).

Σοβαρό (συχνές οξείες κρίσεις, συμπτώματα ανάμεσα στα επεισόδια, υπολειπόμενη αναπνευστική λειτουργία ανάμεσα στα επεισόδια).

Ο προσδιορισμός της βαρύτητας του άσθματος θα καθορίσει το είδος και τη διάρκεια της φαρμακευτικής αγωγής. Συγχρόνως, προγραμματίζεται και ο ειδικός έλεγχος του παιδιού για τον καθορισμό ειδικών επιβαρυντικών παραγόντων.

Ποια είναι η κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή;

Μέχρι τώρα, δεν υπάρχει κάποιο φάρμακο που να θεραπεύει οριστικά το άσθμα. Υπάρχουν όμως κάποια τα οποία είναι ακίνδυνα και ασφαλή και όταν χρησιμοποιηθούν σωστά μπορεί να ελέγξουν την κατάσταση, έτσι ώστε το παιδί σας να ζήσει μια φυσιολογική ζωή. Σήμερα, χρησιμοποιούνται κυρίως τα εισπνεόμενα φάρμακα, γιατί με μικρότερη ποσότητα προσφέρουν καλύτερο έλεγχο των συμπτωμάτων και βέβαια λιγότερες παρενέργειες. Οι ενέσεις και τα χάπια θεωρούνται προτιμότερα μόνο σε βαριά περιστατικά άσθματος ή σε κρίση. Τα φάρμακα χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες:

Τα βρογχοδιασταλτικά, που χαλαρώνουν τους λείους μυς του τοιχώματος των βρόγχων όταν υπάρχει βρογχόσπασμος. Δεν χρειάζεται συνεχής χορήγηση, εκτός αν το άσθμα είναι βαρύ και πάντα με υπόδειξη του γιατρού σας.

Τα προστατευτικά, που σταματούν τη φλεγμονή και προστατεύουν από νέες κρίσεις άσθματος. Τα αποτελέσματά τους δεν είναι άμεσα ορατά. Χρειάζεται συνεχής χορήγηση και μετά από λίγο διάστημα η θεραπευτική τους δράση γίνεται εμφανής και τα συμπτώματα εξαφανίζονται.

Είναι πολύ σημαντικό οι γονείς των παιδιών ηλικίας μικρότερης των δύο ετών να γνωρίζουν πώς να χορηγούν σωστά το εισπνεόμενο φάρμακο με τη χρήση αεροθαλάμου ή νεφελοποιητή δια μέσου μάσκας προσώπου. Με τον τρόπο αυτό δεν απαιτείται συγχρονισμός της αναπνοής του βρέφους ή του νηπίου με την ενεργοποίηση της συσκευής του εισπνεόμενου φαρμάκου. Τα περισσότερα παιδιά ηλικίας άνω των 3 ετών, μετά από εξάσκηση, μπορούν να χρησιμοποιήσουν σωστά συσκευές εισπνεόμενων φαρμάκων με ή χωρίς αεροθάλαμο ανάλογα με το είδος της συσκευής. Η σωστή χρήση των συσκευών εισπνεόμενων φαρμάκων είναι πολύ σημαντική για την αντιμετώπιση του άσθματος. Αν το παιδί και οι γονείς του δεν έχουν κατανοήσει τις σωστές οδηγίες χρήσης, το φάρμακο δεν εναποτίθεται ικανοποιητικά στους πνεύμονες, στο όργανο δηλαδή όπου πρέπει να δράσει, με αποτέλεσμα να μην παρατηρείται ύφεση των συμπτωμάτων.

Μάθετε στο παιδί σας να ζει με το άσθμα

Η διάγνωση ότι το παιδί σας έχει άσθμα αρχικά σας τρόμαξε και πιθανόν να σας στεναχώρησε. Κι αυτό γιατί δεν ήσασταν καλά ενημερωμένοι και δεν ξέρατε τι θα αντιμετωπίζατε. Το ότι πρόκειται για ένα χρόνιο νόσημα δεν σημαίνει ότι με την κατάλληλη αγωγή δεν μπορεί το παιδί σας μεγαλώνοντας να γίνει εντελώς καλά. Όπως επίσης το γεγονός ότι έχει ευαισθησία στους βρόγχους και μπορεί να αισθανθεί δύσπνοια δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να έχει μια απόλυτα φυσιολογική ζωή. Μπορούμε να προστατεύσουμε το παιδί από το άσθμα αν:

·         Αποφύγουμε ερεθίσματα που το προκαλούν.

·         Ακολουθούμε πιστά τη φαρμακευτική αγωγή του γιατρού.

·         Δεν καπνίζουμε στους χώρους όπου ζει και κινείται το παιδί.

·         Φτιάξουμε σε συνεργασία με το γιατρό μας ένα πρόγραμμα σωστής διατροφής και άθλησης.

Η αντιμετώπιση του άσθματος είναι μια ομαδική δουλειά. Πρέπει να συνεργαστούν το παιδί, οι γονείς, ο παιδίατρος αλλά και οι ειδικοί γιατροί (πνευμονολόγοι και αλλεργιολόγοι), ώστε να κρατηθεί σε φυσιολογικά επίπεδα. Οι ειδικοί το ονομάζουν «εξατομικευμένο σχέδιο θεραπείας άσθματος» και τονίζουν τη σπουδαιότητα της σωστής ενημέρωσης και εκπαίδευσης των γονιών. Πρέπει να μάθετε να αναγνωρίζετε τα σημάδια που καμιά φορά προειδοποιούν για την εμφάνιση άσθματος, να αποφεύγετε τους υπεύθυνους παράγοντες και να μπορείτε να ξεχωρίσετε πότε πρέπει να πάτε το παιδί στο νοσοκομείο και πότε μπορείτε να αντιμετωπίσετε την κατάσταση στο σπίτι. Έτσι, θα είστε σε θέση να ελέγξετε την κατάσταση γρήγορα και να προλάβετε την εξέλιξη της ασθένειας. Αυτό ακριβώς είναι το σημαντικό στοιχείο της έγκαιρης παρέμβασης.

Άσθμα και άθληση

Η άσκηση κάνει καλό. Τα παιδιά με άσθμα πρέπει να συμμετέχουν χωρίς περιορισμό στο παιχνίδι, στη γυμναστική και στις αθλητικές δραστηριότητες γενικά με την προϋπόθεση βέβαια ότι το άσθμα τους ελέγχεται ικανοποιητικά. Η σωματική άσκηση μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα όπως βήχα, «βράσιμο», δύσπνοια, θωρακικό άλγος, τα οποία μπορεί να εμφανίζονται μόνο κατά τη διάρκεια της άσκησης ή και μετά. Ανάλογα με την κατηγορία στην οποία ανήκει ο ασθενής, εξατομικεύεται η απαιτούμενη θεραπευτική αγωγή. Για αρκετά παιδιά με συμπτώματα κατά ή μετά την άσκηση απαιτείται η χορήγηση φαρμάκου πριν την έναρξη της δραστηριότητας. Εσείς πρέπει να ενημερώσετε δασκάλους, γυμναστές και προπονητές σχετικά με τα συμπτώματα που μπορεί να εκδηλώσει το παιδί καθώς και για την αναγκαιότητα λήψης εισπνεόμενου φαρμάκου πριν ή και μετά την έναρξη της άσκησης.

Όλα όσα πρέπει να ξέρετε για τα φάρμακα

Όλα όσα πρέπει να ξέρετε για τα φάρμακα

«Είναι αυτό το κατάλληλο φάρμακο; Κι αν ξέχασα μια δόση;» Για να έχετε το κεφάλι σας ήσυχο και το παιδί σας καλά θωρακισμένο απέναντι στις αρρώστιες, σας ετοιμάσαμε έναν πλήρη οδηγό για τα φάρμακα.

Της Ελένης Καραγιάννη Με τη συνεργασία της Λωρέττας Θωμαΐδου, καθηγήτρια Αναπτυξιακής Παιδιατρικής

Σύμφωνα με τις έρευνες, κατά τη διάρκεια των χειμερινών μηνών κάθε παιδί αναμένεται να αρρωστήσει από ιώσεις, κρυολογήματα και άλλες απλές ασθένειες κατά μέσο όρο οχτώ φορές. Τις εβδομάδες που ακολουθούν, λοιπόν, θα χρειαστεί να τους δώσετε δεκάδες δόσεις αντιπυρετικών, βρογχοδιασταλτικών, αντιδιαρροϊκών και άλλων φαρμάκων, αντιμετωπίζοντας όπως όλες οι μαμάδες πολλά ερωτηματικά. Μάθετε τα πάντα για τα φάρμακα και χρησιμοποιήστε τα κατάλληλα.

Το κατάλληλο φάρμακο

Ο πρώτος κανόνας είναι ότι δεν πρέπει ποτέ να δώσετε οποιοδήποτε φάρμακο στο παιδί χωρίς να έχετε πάρει πρώτα τη γνώμη του παιδιάτρου –ακόμα κι αν πρόκειται για κάποιο που έχει ξαναπάρει στο παρελθόν. Κάθε φορά που ο γιατρός συνταγογραφεί ένα καινούργιο σκεύασμα, μην παραλείπετε να τον ρωτάτε για ποιες ασθένειες ενδείκνυται, ποιες είναι οι πιθανές παρενέργειες, πότε θα αρχίσει να ενεργεί και για πόσο θα πρέπει το παιδί να το παίρνει. Υπάρχει περίπτωση να αλληλεπιδράσει με κάποιο άλλο φάρμακο και τι να κάνετε στην περίπτωση που ξεχάσετε μια δόση; Διατηρείται στο ψυγείο; Μήπως δεν πρέπει να το πάρει μαζί με κάποια συγκεκριμένη τροφή; Αυτές είναι μερικές από τις ερωτήσεις που θα πρέπει να θέσετε στο γιατρό, αφού πρώτα τον ενημερώσετε με λεπτομέρειες για τυχόν αλλεργίες που έχει το παιδί.

Η σωστή δόση

Για να είστε σίγουροι ότι η δόση του φαρμάκου είναι η ενδεδειγμένη, διαβάστε προσεκτικά το χαρτί με τις οδηγίες και ακολουθήστε τις κατά γράμμα –εκτός εάν ο παιδίατρος σας έχει συμβουλέψει διαφορετικά. Αν υπάρχει κάτι που δεν καταλαβαίνετε, μη διστάσετε να τηλεφωνήσετε στο φαρμακοποιό ή στο γιατρό σας. Σε κάθε περίπτωση, πριν δώσετε το φάρμακο στο παιδί, βεβαιωθείτε ότι:

-Έχετε διαβάσει με πολύ μεγάλη προσοχή τους αριθμούς στις οδηγίες. Εάν βιάζεστε ή έχετε άγχος, είναι πολύ εύκολο να διαβάσετε «2» εκεί που γράφει «1/2» και να δώσετε τετραπλάσια δόση από τη συνιστώμενη. Πάντα να διαβάζετε τις οδηγίες σε μέρος με καλό φωτισμό.

- Γνωρίζετε πόσα ακριβώς κιλά είναι το παιδί. Πολλές φορές η δοσολογία είναι ανάλογη του βάρους, γι’ αυτό είναι χρήσιμο να ζυγίζετε το παιδί σε τακτά διαστήματα και να σημειώνετε το βάρος του σε ένα χαρτί που θα φυλάτε μέσα στο ντουλάπι με τα φάρμακα.

-Έχετε κουνήσει καλά το μπουκάλι -εάν πρόκειται για σιρόπι ή άλλο φάρμακο σε υγρή μορφή–, εφόσον βέβαια αναγράφεται στις οδηγίες ότι πρέπει το περιεχόμενο να ανακινείται καλά για να κατανέμονται με σωστό τρόπο τα συστατικά του.

-Δεν έχετε μπερδέψει τις κουταλιές του γλυκού με της σούπας. Πάντως, καλό είναι να γνωρίζετε ότι οι δόσεις σε όλα σχεδόν τα παιδικά φάρμακα μετριούνται με κουταλάκια του γλυκού.

-Δεν έχετε κάνει καμιά αυθαιρεσία στους υπολογισμούς. Εάν, για παράδειγμα, πρέπει να δώσετε δύο κουταλιές του γλυκού αλλά βρήκατε μπροστά σας μόνο ένα κουτάλι της σούπας, μην υπολογίσετε με το μάτι πόσο θα δώσετε. Ιδανικά, μετρήστε την ποσότητα με σύριγγα για να είστε απολύτως ακριβείς. Έχετε υπόψη ότι 1ml (milliliter) αντιστοιχεί σε 1cc και το 1 κουταλάκι του γλυκού σε 5cc.

- Δεν έχετε βάλει περισσότερη ποσότητα από τη συνιστώμενη. Ακόμα κι αν το παιδί έχει πολύ βήχα, υψηλό πυρετό ή βαρύ κρυολόγημα, δεν θα έχετε καλύτερα αποτελέσματα χορηγώντας περισσότερο φάρμακο. Οι δοσολογίες υπολογίζονται με βάση την ποσότητα της ουσίας που είναι ασφαλής για το παιδί και όχι με βάση τη σοβαρότητα της ασθένειας.

- Έχετε πρόχειρο το τηλέφωνο του γιατρού ώστε να τον καλέσετε άμεσα εάν διαπιστώσετε κάποια αναπάντεχη παρενέργεια.

Αν κατά λάθος μια-δυο φορές δώσετε στο παιδί λίγο περισσότερο φάρμακο, το πιθανότερο είναι να μην πάθει κάτι σοβαρό. Ωστόσο, ενημερώστε το γιατρό ή το φαρμακοποιό σας για να βεβαιωθείτε. Κάντε το ίδιο και στην αντίθετη περίπτωση, εάν δηλαδή το παιδί δεν παίρνει ολόκληρη τη δόση επειδή, για παράδειγμα, κάνει εμετό. Ίσως χρειάζεται να πάρει τη φαρμακευτική ουσία με διαφορετικό τρόπο, όπως με ένεση, υπόθετο ή ορό. Τέλος, σε καμιά περίπτωση μη δώσετε σε παιδί προσχολικής ηλικίας κάποιο φάρμακο που σας συνέστησε η μαμά ενός συμμαθητή του στον παιδικό σταθμό ή που του είχε χορηγήσει ο γιατρός του πριν από δεκαοχτώ μήνες. Αποφύγετε να χορηγήσετε ασπιρίνη σε μικρής ηλικίας παιδιά με λοιμώξεις άγνωστης αιτιολογίας χωρίς να έχετε ενημερώσει νωρίτερα τον παιδίατρό σας.

Πώς να του το δώσετε

Ο καλύτερος τρόπος για να βεβαιωθείτε ότι το παιδί λαμβάνει τη σωστή ποσότητα φαρμάκου είναι να του το δώσετε χρησιμοποιώντας το κατάλληλο εργαλείο. Γι’ αυτό, βάλτε το κουτάλι του τσαγιού πίσω στο συρτάρι και πάρτε το κατάλληλο δοσομετρικό κουτάλι (συνήθως περιλαμβάνεται στη συσκευασία). Εναλλακτικά, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε σύριγγα, δοσομετρικό καπάκι ή σταγονόμετρο. Η σύριγγα είναι ιδανική για τα μικρότερα παιδιά, γιατί με τη βοήθειά της είναι πιο εύκολο να ρίξετε όλη την ποσότητα του φαρμάκου στο στόμα τους. Εάν το παιδί προσπαθεί να το φτύσει, κρατήστε με το χέρι σας τα χείλη του ενωμένα ενώ βάζετε την άκρη της σύριγγας στο στόμα του μέχρι να το καταπιεί. Μπορείτε να δοκιμάσετε να του το δώσετε με το δοσομετρικό κουτάλι, αλλά είναι μάλλον απίθανο να το κάνετε να πιει όλη την ποσότητα, ιδιαίτερα εάν εκείνο αρνείται να συνεργαστεί.

Ο κατάλληλος χρόνος

Ο γιατρός σας είναι ο μόνος αρμόδιος για να υποδείξει κάθε πότε πρέπει να δίνετε το φάρμακο στο παιδί. Εάν σας πει «τέσσερις φορές την ημέρα», αυτό σημαίνει τέσσερις φορές κατανεμημένες στο χρόνο που το παιδί είναι ξύπνιο –δεν χρειάζεται να το ξυπνήσετε στις 3 τα ξημερώματα για να πάρει μια δόση (π.χ. στις 8 το πρωί, στις 2 το μεσημέρι, στις 6 το απόγευμα και στις 10 το βράδυ). Αν όμως πει «κάθε έξι ώρες», θα πρέπει να κρατήσετε με ακρίβεια το ωράριο ακόμα κι αν χρειαστεί να το ξυπνήσετε για τη νυχτερινή δόση. Εάν πρόκειται για αντιβίωση, βεβαιωθείτε ότι συνεχίζετε να του δίνετε το φάρμακο μέχρι να τελειώσει (ή για όσο χρόνο σας υπέδειξε ο γιατρός), ακόμα κι αν το παιδί δείχνει να έχει γίνει εντελώς καλά έχοντας πιει μόνο το μισό μπουκάλι. Εάν δείτε ότι τα συμπτώματα επιμένουν, παρόλο που δίνετε τη σωστή δόση για αρκετό χρόνο, επικοινωνήστε άμεσα με τον παιδίατρο.

Η σωστή φύλαξη

Φυλάτε πάντα τα φάρμακα μέσα στα κουτιά τους μαζί με το χαρτάκι των οδηγιών. Εάν για κάποιο λόγο χάσετε το χαρτί, είναι καλύτερα να το πετάξετε. Έτσι, δεν θα μπείτε στον πειρασμό να αυτοσχεδιάσετε. Τα εμβόλια, πολλά αντιβιοτικά αλλά και άλλα φάρμακα πρέπει να φυλάσσονται στο ψυγείο –ρωτήστε εάν αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να πάτε… τρέχοντας από το φαρμακείο στο σπίτι ή δεν πειράζει εάν μείνουν για λίγη ώρα στην τσάντα σας. Όσα δεν χρειάζονται ψυγείο βάλτε τα σε δροσερό, σκοτεινό μέρος και όχι στο ντουλάπι του μπάνιου, όπου συνήθως υπάρχει υγρασία. Τέλος, φροντίστε να είναι κάπου όπου δεν μπορεί να φτάσει το παιδί και ελέγχετε τακτικά την ημερομηνία λήξης.

Όταν το παιδί αντιδρά

Τα περισσότερα φάρμακα, ακόμα και τα παιδικά, έχουν μάλλον δυσάρεστη γεύση, γι’ αυτό και είναι απόλυτα λογικό τα παιδιά να μην τρελαίνονται ακριβώς από τη χαρά τους όταν έρχεται η ώρα να τα πάρουν. Για να κάνετε τη διαδικασία πιο εύκολη —και το αποτέλεσμα πιο σίγουρο—, ρωτήστε το γιατρό εάν μπορείτε να δώσετε το φάρμακο αναμεμειγμένο με τον αγαπημένο του χυμό ή με ένα αφέψημα. Ωστόσο, αποφύγετε να ρίξετε το φάρμακο σε ποτήρι γεμάτο πορτοκαλάδα -εάν δεν το πιει όλο, δεν θα έχει πάρει τη σωστή δόση. Μια άλλη λύση είναι να ζητήσετε από το γιατρό να σας χορηγήσει την ίδια φαρμακευτική ουσία σε μορφή χαπιού, το οποίο μπορείτε να λιώσετε και να το δώσετε στο παιδί ανακατεμένο με λίγο γιαούρτι ή πουρέ φρούτου. Σε κάθε περίπτωση, μπορείτε να δείξετε λίγο ενθουσιασμό για το σιροπάκι, αλλά σε καμιά περίπτωση μην πείτε στο παιδί «ήρθε η ώρα για το γλυκάκι» ή κάτι παρεμφερές. Είναι σημαντικό να ξέρει ότι πρόκειται για φάρμακο και όχι για λιχουδιά, ώστε να μην επιχειρήσει να αδειάσει το μπουκάλι εάν πέσει κατά λάθος στα χέρια του.