ΠΩΣ ΔΙΔΑΣΚΟΥΜΕ ΕΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ

ΠΩΣ ΔΙΔΑΣΚΟΥΜΕ ΕΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ

Με αφορμή τη γιορτή που πλησιάζει για την επέτειο του ΟΧΙ θα χρειαστεί να μάθουμε στα παιδιά κάποια τραγούδια. Μετά από παρότρυνση συναδέρφου λοιπόν και με την ιδιότητά μου ως μουσικού, παραθέτω τους τρόπους που χρησιμοποιώ εγώ για να διδάξω στα παιδιά κάποιο τραγούδι και κυρίως πως διδάσκω τα τραγούδια που θα πούνε σε μια γιορτή τα  παιδιά.

·         Διαλέγουμε τραγούδια με σχετικά εύκολους στίχους, αλλά και στην περίπτωση που πρέπει να μάθουν τα παιδιά συγκεκριμένα τραγούδια (όπως πχ τώρα για τη γιορτή) είναι πολύ σημαντικό να ξεκινάμε από τους στίχους. Διαβάζουμε, απαγγέλουμε ή τραγουδάμε πολύ αργά μια φορά το τραγούδι στα παιδιά. Στη συνέχεια ρωτάμε αν καταλαβαίνουν τι λέει, για ποιο λόγο μπορεί να γράφτηκε και γενικά κάνουμε μια μικρή συζήτηση.

·         Τραγουδάμε σε αργό τέμπο το τραγούδι  χωρίζοντάς το σε τετράστιχα. Μαθαίνουμε ένα  - ένα τα τετράστιχα και δεν προσπαθούμε να μάθουμε στα παιδιά κατευθείαν όλο το τραγούδι.

·         Συνοδεύουμε κάθε στίχο με απλές αλλά χαρακτηριστικές κινήσεις που βοηθούν τα παιδιά να θυμούνται τα λόγια.

·         Τονίζουμε λέξεις ή φράσεις που μπορεί να βοηθήσουν τα παιδιά να αγαπήσουν το τραγούδι ή να το μάθουν γρηγορότερα.

·         Αν έχουμε το τραγούδι που θέλουμε να μάθουν σε cd το βάζουμε να το ακούσουν κι αν θέλουν να το σιγοτραγουδήσουν.

·         Σε περίπτωση που ξέρετε κάποιο μουσικό όργανο και θέλετε να συνοδεύσετε τα παιδιά καλό είναι να το κάνετε αφού μάθουν το τραγούδι τα παιδιά. Επίσης , σημαντικό  είναι να διατηρείτε πάντα οπτική επαφή με τα παιδιά και να ζητάτε από τα παιδιά να σας κοιτάζουν καθ’ όλη τη διάρκεια του τραγουδιού.

·         Αν τώρα ξέρετε κάποιο πνευστό (πχ φλογέρα) δε συνιστώ να το χρησιμοποιείτε ως συνοδευτικό όργανο γιατί δε μπορείτε να βοηθήσετε τα παιδιά και ούτε να τα συντονίσετε.

·         Τέλος για να καταφέρετε να επαναλαμβάνετε το τραγούδι πολλές φορές χωρίς να βαριούνται τα παιδιά μπορείτε να παίζετε με την ένταση (μια δυνατά, μια σιγά), με το τέμπο (μια αργά μια γρήγορα), με το ύψος (μια με λεπτή φωνή μια με χοντρή φωνή),με τις λέξεις (τραγουδάτε εσείς και παραλείπετε κάποια λέξη την οποία πρέπει να συμπληρώσουν τα παιδιά).

Αυτό που είναι πολύ σημαντικό  σε οποιαδήποτε μουσική δραστηριότητα είναι η συγκέντρωση των παιδιών και η οπτική επαφή. Ζητάτε από τα παιδιά να σας κοιτάνε στα μάτια.

Αν σας δυσκολεύει ο ρυθμός μπορείτε να κρατάτε το ρυθμό με τα ξυλάκια ή με το ντέφι. Αυτό βέβαια αφού τα παιδιά έχουν αρχίσει να μαθαίνουν τα λόγια για να μην επικεντρώνονται στο μουσικό όργανο που κρατάτε.

Για κάθε τραγούδι που θέλετε να μάθετε στα παιδιά μην ξεχνάτε να το εντάσσετε σε ένα γνωστικό πλαίσιο και να μην είναι «ξεκάρφωτο» απλά για να περάσει η ώρα. Όσο για τα τραγούδια που μαθαίνουμε στα παιδιά για γιορτές του σχολείου εξηγήστε πρώτα τα γεγονότα στα οποία αναφέρονται τα τραγούδια και μετά μπείτε στη διαδικασία να τα μάθετε.

Η ΩΡΑ ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ

Η ΩΡΑ ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ ΚΑΙ ΠΩΣ ΝΑ ΤΗΝ ΚΑΝΟΥΜΕ ΠΙΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΑ.

                 Η ώρα του κύκλου, ή η ώρα της παρεούλας είναι η ώρα που τα παιδιά του νηπιαγωγείου κάθονται όλα μαζί για να ακούσουν τη νηπιαγωγό, να ασχοληθούν με μία κοινή δραστηριότητα , να μοιραστούν μια συζήτηση, να ακούσουν ένα παραμύθι ή να τραγουδήσουν τραγούδια. Πολλές φορές η πλήξη στον κύκλο, αποτελεί αφορμή για τσακωμούς , εντάσεις και ψιλοκουβεντούλα ανάμεσα στα παιδιά.  Εάν ήδη βιώνουμε μια τέτοια κατάσταση μέσα στην τάξη μας, το πιο σοφό πράγμα που μπορούμε να κάνουμε είναι να κάνουμε την ώρα του κύκλου όσο πιο σύντομη και διασκεδαστική για τα παιδιά γίνεται .

Μην ξεχνάμε πως το παιδί της προσχολικής ηλικίας δεν μπορεί να κρατήσει συγκεντρωμένη την προσοχή του για πάνω από δεκαπέντε λεπτά. Γι αυτό το λόγο , καλό είναι στην αρχή της σχολικής χρονιάς ,ο κύκλος να διαρκεί λιγότερο και να αυξάνουμε σταδιακά τον χρόνο διάρκειας του καθώς αυτή εξελίσσεται . Οι δραστηριότητες του κύκλου θα πρέπει να γίνονται μακριά από τουβλάκια ή άλλα παιχνίδια που μπορεί να τραβάνε την προσοχή των παιδιών. Επίσης ο χώρος που θα κάθονται τα παιδιά θα πρέπει να είναι άνετος και να τα χωράει όλα. Κανείς δεν μπορεί να κάτσει ήσυχος εάν είναι στριμωγμένος και νιώθει άβολα.

Θα πρέπει επίσης να υπάρχουν κανόνες που θα έχουν οριστεί από την αρχή της χρονιάς για την ώρα που κάθονται στον κύκλο ή την παρεούλα  πχ περιμένουμε τον άλλο να τελειώσει πριν αρχίσουμε να μιλάμε εμείς, ή σηκώνουμε το χέρι μας όταν θέλουμε να πούμε κάτι. Τους κανόνες αυτούς, καλό είναι να τους θυμίζουμε στα παιδιά κάθε φορά που παρεκτρέπονται.

Πολύ σημαντικό είναι επίσης να χωρίζουμε τα παιδιά που είναι πιθανό αν βρεθούν μαζί να κάνουν φασαρία.
Μία λύση είναι να έχουμε προκαθορισμένες θέσεις για τα παιδιά και στον κύκλο, βάζοντας τα πιο ζωηρά δίπλα στα πιο ήσυχα. Αυτό βέβαια είναι αρκετά αυταρχικό μέτρο για κάποιους εκπαιδευτικούς, αλλά έχει αποτέλεσμα.  Επίσης πάρα πολύ σημαντική είναι και η ενθάρρυνση.  Ο εκπαιδευτικός θα πρέπει συνέχεια να επιδοκιμάζει την σωστή συμπεριφορά κάποιων παιδιών και να δίνει ελάχιστη προσοχή στα παιδιά που δεν φέρονται σωστά πχ μπράβο σου Γιώργο, που με παρακολουθείς τόσο προσεκτικά.

Μερικά ακόμη κόλπα που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για να κρατήσουμε αμείωτο το ενδιαφέρον των παιδιών, είναι τα εξής:

1.     Η αυξομείωση στην ένταση της φωνής μας. Αυτή η μέθοδος πιάνει πολύ συνήθως όταν θέλουμε να τους διηγηθούμε κάτι ή τους διαβάζουμε παραμύθι.  Γενικά η ήρεμη και σιγανή φωνή τα κάνει να προσέχουν περισσότερο από τις δυνατές και έντονες φωνές.  ¨Όταν διαβάζουμε παραμύθι ο κατάλληλος χρωματισμός της φωνής μας είναι απαραίτητος. Δεν είναι δυνατόν η αρκούδα να έχει την ίδια φωνή με τη μέλισσα.

2.     Μερικές φορές καλό είναι να δίνουμε στα παιδιά την ευκαιρία να γίνουν κι αυτά δάσκαλοι.
Μπορούν αυτά να διηγηθούν κάτι ή να επιλέξουν τι θα κάνει η ομάδα. Έτσι μπαίνουν για λίγο στη θέση μας και καταλαβαίνουν πόσο δύσκολο είναι να προσπαθείς να μάθεις σε κάποιον κάτι και αυτός να κάνει φασαρία.

3.     Το παιχνίδι του λάθους.  Πολλές φορές όταν θέλουμε να τραβήξουμε την προσοχή τους μπορούμε να πούμε για παράδειγμα ένα τραγούδι με λάθη. Φυσικά τα ενημερώνουμε από πιο πριν για να βρίσκουν τα λάθη. Το πιο αγαπημένο τραγούδι της δική μας τάξης είναι <<η κουκουβάγια>> παραλλαγμένη πχ αντί για πάνω στην βελανιδιά κάθεται μια κουκουβάγια, τους λέω πάνω στην βερικοκιά κάθεται ένα περιστέρι.  Τα παιδιά φυσικά ενθουσιάζονται βρίσκοντας τα λάθη. Το ίδιο μπορεί να γίνει με την ημερομηνία, τις εποχές και οτιδήποτε άλλο συζητάμε και είναι ήδη γνωστό στα παιδιά.

4.     Ένα άλλο κόλπο που τα κάνει να μην βαριούνται είναι το να αφήνει η νηπιαγωγός ατελείωτη μία φράση κι αυτά να πρέπει να την τελειώσουν πχ σήμερα είναι….   ή ο καιρός σήμερα είναι…. ή μετά το 16 έρχεται το….  Ακόμη πολύ μεγάλη σημασία στο να μη πλήττουν τα παιδιά παίζουν και οι ερωτήσεις που εμείς τους θέτουμε πχ είναι πολύ βαρετή μια ερώτηση που απαιτεί μια μονολεκτική απάντηση πχ σας άρεσε το παραμύθι? από την ερώτηση τι σας άρεσε από το παραμύθι?  Στην δεύτερη ερώτηση το παιδί μπορεί να έχει μία πληθώρα απαντήσεων και πρέπει να σκεφτεί αρκετά για να απαντήσει τι του άρεσε πραγματικά από το παραμύθι και φυσικά να το εκφράσει σωστά λεκτικά.

5.     Τελειώνοντας, μην ξεχνάμε ότι στον χώρο του νηπιαγωγείου , η νηπιαγωγός διαθέτει πολύ σοβαρά όπλα για να κεντρίσει το ενδιαφέρον του παιδιού πχ μπορεί κάλλιστα αυτό που έχει να τους διηγηθεί να το διηγηθεί μία κούκλα κουκλοθέατρου. Αυτή είναι μία δραστηριότητα που αρέσει πάντα στα παιδιά και διευκολύνει πολύ την νηπιαγωγό στο εκπαιδευτικό της έργο.  Ακόμη όταν λέμε σε ένα παιδί ότι μπορεί να πάρει το λόγο , μπορεί να το εννοούμε κυριολεκτικά. Μερικές φορές ο<< λόγος>> στα νηπιαγωγεία είναι ένα κουκλάκι ζωγραφισμένο από τη νηπιαγωγό ή τα παιδιά που το κρατάει μόνο αυτός που μιλάει. Όποιος δεν το έχει ,δεν μπορεί να μιλήσει και πρέπει να περιμένει την σειρά του για να τον πάρει.

Εάν όλα τα παραπάνω δεν πιάσουν με κάποια από τα παιδιά του νηπιαγωγείου σας,
θυμηθείτε πως πάνω από όλα είναι μικρά παιδιά και σας διακόπτουν για να τραβήξουν την προσοχή σας.
Μερικές φορές το να πάρουμε για λίγο στην αγκαλιά μας ένα ζωηρό παιδί είναι ακριβώς ότι χρειάζεται για να ησυχάσει και να ηρεμήσει.

Η ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΤΙΜΩΡΙΑΣ

Η ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΤΙΜΩΡΙΑΣ

Γιατί πρέπει να αποφεύγουμε τη σωματική τιμωρία:

• Η σωματική τιμωρία σπάνια επιτυγχάνει τη βελτίωση μιας αρνητικής μορφής συμπεριφοράς. Απλώς την καταστέλλει για κάποιο χρονικό διάστημα μέχρι να επαναληφθεί ξανά.
• Όταν ένα παιδί τιμωρείται σωματικά, δημιουργεί αρνητικά συναισθήματα απέναντι σ’ εκείνον που το τιμωρεί. Είναι πιθανόν να προσπαθήσει να ανταποδώσει την τιμωρία. Είναι επίσης πιθανόν να χρησιμοποιήσει τη σωματική τιμωρία εναντίων άλλων, στις κοινωνικές του σχέσεις, π.χ με τα μικρότερα αδέλφια του ή τα άλλα παιδιά.
• Η σωματική τιμωρία μπορεί να καταστείλει και θετικές μορφές συμπεριφοράς, οι οποίες συσχετίζονται με την τιμωρούμενη συμπεριφορά.
• Η τιμωρία δημιουργεί άγχος και φόβο. Τα δύο αυτά δυσάρεστα συναισθήματα μπορεί να γενικευθούν στο παιδί τόσο πολύ, ώστε να του δημιουργούν προβλήματα στην προσαρμογή του.
• Προκειμένου να αποφύγουν τη σωματική τιμωρία, πολλά παιδιά χρησιμοποιούν την απάτη και τα ψέματα.
• Με την σωματική τιμωρία δεν διδάσκουμε τίποτα θετικό στα παιδιά.
• Πολλές φορές η σωματική τιμωρία δεν έχει καμιά επίδραση στη συμπεριφορά του παιδιού γιατί η ενίσχυσή που παίρνει το παιδί με την προσοχή των γονέων βαραίνει περισσότερο από την τιμωρία.

ΝΑ ΘΥΜΑΣΤΕ ΟΤΙ ΤΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΟΤΑΝ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΔΕΝ ΣΥΜΠΕΡΙΦΕΡΕΤΑΙ ΚΑΛΑ ΑΛΛΑ ΝΑ ΘΥΜΟΜΑΣΤΕ ΝΑ ΤΟ ΕΝΘΑΡΡΥΝΟΥΜΕ ΚΑΙ ΝΑ ΤΟ ΕΝΙΣΧΥΟΥΜΕ ΟΤΑΝ ΑΥΤΟ ΣΥΜΠΕΡΙΦΕΡΕΤΑΙ ΚΑΛΑ. 

Βασικές αρχές εφαρμογής της τιμωρίας 

Συνέπεια. Η τιμωρία πρέπει να επιβάλλεται κάθε φορά που παρουσιάζεται η ανεπιθύμητη συμπεριφορά. Αν την εφαρμόζουμε όποτε το θυμόμαστε, τότε μπερδεύουμε το παιδί.

Χρονική ακρίβεια. Η τιμωρία πρέπει να επιβάλλεται ακριβώς μετά την εμφάνιση της ανεπιθύμητης συμπεριφοράς και όχι ώρες αργότερα. Οι τακτικές του τύπου «θα δεις τι έχεις να πάθεις το βράδυ» ή «όταν έρθει ο πατέρας σου θα δεις τι θα σου κάνει» δεν έχουν κανένα αποτελέσματα.

Σταθερότητα. Δεν πρέπει να ενισχύσουμε το παιδί με κανέναν τρόπο αμέσως μόλις το έχουμε τιμωρήσει. Πολλοί γονείς αισθάνονται ενοχές για την τιμωρία και αρχίζουν να αγκαλιάζουν και να φιλάνε το παιδί αμέσως μετά την τιμωρία. Τελικά το παιδί δεν ξέρει αν για την συμπεριφορά την οποία παρουσίασε θα το τιμωρούν ή θα το αγκαλιάζουν.

Συμφωνία. Οι γονείς πρέπει να ακολουθούν κοινή τακτική απέναντι στο παιδί. Ακόμα και αν διαφωνούν, θα πρέπει να συζητούν τις διαφωνίες μεταξύ τους και όχι μπροστά στο παιδί, διαφορετικά αυτό γρήγορα θα εκμεταλλευτεί τη διαφωνία προς όφελός του.

Αποφασιστικότητα. Δεν διαπραγματευόμαστε την τιμωρία με το παιδί. Αν απειλήσουμε με κάτι θα πρέπει να το κάνουμε. Για το λόγο αυτό καλό είναι να αποφεύγονται απειλές οι οποίες είναι εκ των πραγμάτων αδύνατον να εφαρμοστούν, όπως «θα σε διώξω από το σπίτι», «δεν θα σου ξαναπάρω τίποτα», κλπ.

Ψυχραιμία. Μην επιβάλλετε τιμωρία αν είστε εκτός ελέγχου. Δεν τιμωρούμε ένα παιδί επειδή θέλουμε να ξεθυμάνουμε , αλλά για να του διδάξουμε το σωστό. Το παιδί πρέπει να καταλάβει ότι το τιμωρούμε για μια συγκεκριμένη συμπεριφορά και όχι επειδή θυμώσαμε.

Λεκτική ακρίβεια. Μην συνοδεύετε την τιμωρία με δηλώσεις του τύπου «είσαι κακό παιδί και δεν σε αγαπώ πια». Να θυμάστε ότι τιμωρούμε μια συγκεκριμένη πράξη, δεν απορρίπτουμε ολοσχερώς το παιδί.

Παροχή ευκαιριών. Το πιο σημαντικό απ’ όλα είναι να δώσετε στο παιδί την ευκαιρία να εκτελέσει μια επιθυμητή συμπεριφορά που να του αποφέρει ίση ή και μεγαλύτερη ενίσχυση από την τιμωρούμενη συμπεριφορά.

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ

Θεωρώ πολύ σημαντική την επαφή των παιδιών του νηπιαγωγείου με την τέχνη. Την τέχνη στην οποιαδήποτε μορφή της. Μουσική, χορός, ζωγραφική, γλυπτική κλπ. Ειδικά τα παιδιά που ζουν σε μικρά επαρχιακά μέρη και που είναι δύσκολο να επισκεφθούν κάποιο μουσείο ή να έρθουν σε επαφή με οποιαδήποτε μορφή τέχνης… Είναι λοιπόν στο χέρι μας να φέρουμε τα παιδιά αυτά σε επαφή με διάφορες μορφές τέχνης και οφείλουμε να το κάνουμε. Ποτέ δεν μπορούμε να ξέρουμε σε ποια τάξη κρύβεται ένα αυριανό αστεράκι που θα αλλάξει τον κόσμο της τέχνης. Άλλωστε η προσχολική ηλικία είναι η ηλικία που μπορούμε να κάνουμε ένα παιδί να αγαπήσει την τέχνη αφού πρώτα τη γνωρίσει. Καλό είναι λοιπόν να δίνουμε στα παιδιά που συναντάμε την ευκαιρία:

§   να ακούσουν διαφορετικά είδη μουσικής, τα ζουζούνια και το mazoo and the zoo, είναι η εύκολη λύση αλλά είναι κάτι που μπορούν να το ακούσουν και στο σπίτι. Εμείς μπορούμε να τους προσφέρουμε και άλλου είδους ακούσματα από κλασική μουσική έως σύγχρονη κλασική μουσική, από τον Χατζιδάκι και το Θεοδωράκη που είναι η μουσική κληρονομιά μας έως τον Yanni που κάνει γνωστή την Ελλάδα σε όλο τον κόσμο, από τα παραδοσιακά δημοτικά μας έως σύγχρονα κομμάτια ορχηστρικά και μη…

§   να δουν πίνακες ζωγραφικής που αυτό πολύ εύκολα μπορεί να γίνει καθώς για κάθε θέμα με το οποίο ασχολούμαστε στην  τάξη, υπάρχουν πίνακες ζωγραφικής σχετικοί. Είτε μιλάμε για διατροφή, είτε μιλάμε για το σώμα, είτε μιλάμε για τις εποχές, είτε μιλάμε για τα συναισθήματα…

§   να δουν φωτογραφίες από γλυπτά και από μουσεία γενικότερα και να καταλάβουν έστω και ενστικτωδώς γιατί ο άνθρωπος γίνεται καλύτερος μέσα από την τέχνη και γιατί η επαφή μας με τις όποιες μορφές τέχνης μπορεί να γίνει απόλαυση…

§   να μάθουν για τις διάφορες τεχνοτροπίες που χρησιμοποιούν οι καλλιτέχνες και να δοκιμάσουν και εκείνα να «δουλέψουν» με διαφορετικά υλικά και είδη (ειδικά πάνω στη ζωγραφική)

§   να ανακαλύψουν τη χαρά που κρύβει η δημιουργία…

Και αν νομίζετε ότι αυτά είναι πολύ δύσκολο να εφαρμοστούν στην πράξη μπορώ με σιγουριά να σας πω από προσωπική εμπειρία ότι δεν είναι. Χρειάζεται ίσως περισσότερη δουλειά από εμάς για να γνωρίσουμε πρώτα εμείς το αντικείμενο που θέλουμε να διδάξουμε. Γνωρίζουμε άλλωστε όλοι ότι αν εμείς αγαπάμε πραγματικά ένα αντικείμενο είναι πολύ εύκολο να περάσουμε την αγάπη μας αυτή και στα παιδιά. Είναι στο χέρι μας να δώσουμε την ευκαιρία στα παιδιά που περνάνε από τα χέρια μας να γνωρίσουν την τέχνη σε μια χώρα που ούτως ή άλλως δεν προσφέρει και πολλές ευκαιρίες στους πολίτες της, παιδιά και ενήλικες, να γνωρίσουν και να αγαπήσουν την τέχνη. Κι αν στην αρχή δυσκολευτούμε ας μην τα παρατήσουμε, ας δώσουμε χώρο και χρόνο στα παιδιά να γνωρίσουν το μαγικό αυτό κόσμο και να θυμόμαστε ότι ακόμη και ένα παιδί να επηρεάσουμε θετικά μπορεί να είναι ο αυριανός ενήλικας που θα κάνει «θαύματα» μέσα από την τέχνη, αλλά και τα υπόλοιπα παιδιά κάτι θα πάρουν κάτι θα τους μείνει… Στον τρόπο που θα σκέφτονται, στον τρόπο που θα βλέπουν τα πράγματα, στον τρόπο που θα αναπτυχθεί η κριτική τους ικανότητα…

Η ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ

Η ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ

Η ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΣΗ.

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ.

Η προσαρμογή του εκπαιδευτικού προγράμματος ανάλογα με τις ανάγκες (νοητικές και συναισθηματικές ) κάθε παιδιού ξεχωριστά, για την ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητας του, ονομάζεται εξατομικευμένη διδασκαλία..

Όταν λέμε εξατομίκευση του εκπαιδευτικού προγράμματος εννοούμε (τον εξοπλισμό, τα υλικά της τάξης, την χωροταξική της οργάνωση καθώς και τις οργανωμένες + αυθόρμητες δραστηριότητες που λαμβάνουν μέρος σε αυτήν.)

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

1) Η καθημερινή παρατήρηση των μαθητών μας είναι πολύ σημαντική. Εντοπίζουμε τα ισχυρά και τα αδύνατά τους σημεία. Τα καταγράφουμε σε ημερολόγιο. Συζητάμε γι’ αυτά με τους γονείς .Όλα τα παραπάνω μας βοηθούν, στο να έχουμε ρεαλιστικές απαιτήσεις από τα παιδιά μας.

2) Όσον αφορά τον εξοπλισμό και τα υλικά του νηπιαγωγείου, θα πρέπει να υπάρχει αρκετά μεγάλη ποικιλία, από πολύ απλά κι εύκολα στη χρήση έως αρκετά δύσκολα πχ από παζλ των 6 ή 8 κομματιών έως και παζλ 60 ή και παραπάνω κομματιών.

3) Πολύ χρήσιμη είναι επίσης, η οργάνωση των δραστηριοτήτων σε μικρές ομάδες, ενώ τα υπόλοιπα παιδιά ασχολούνται με ελεύθερες δραστηριότητες. Έτσι, μπορούμε να προσέξουμε καλύτερα τα παιδιά και να τους δώσουμε ευκαιρίες για να μιλήσουν.

4) Αν κάποιο παιδί μπορεί να εκτελεί τις διάφορες δραστηριότητες με ευκολία, μπορούμε να προσθέσουμε κάποιες επιπλέον δυσκολίες για να του προκαλέσουμε το ενδιαφέρον.

5) Αν κάποιο παιδί έχει δυσκολία να ολοκληρώσει τη προγραμματισμένη δραστηριότητα , οφείλουμε να την κάνουμε ευκολότερη ή να το βοηθήσουμε. Επίσης, είναι πολύ σημαντικό να το ενθαρρύνουμε για ότι μπορεί να κάνει.

6) Εάν ένα πρόγραμμα διδασκαλίας, δούλεψε πολύ καλά την προηγούμενη χρονιά, δεν σημαίνει ότι θα κάνει το ίδιο και την επόμενη χρονιά. Μεγάλη σημασία έχει η ομάδα των παιδιών που διαθέτουμε κάθε χρόνο .Ίσως να υπάρχουν παιδιά που κουράζονται γρήγορα ή παιδιά που δεν μπορούν να συγκεντρώνονται εύκολα ή παιδιά που να μη μπορούν να συγκεντρωθούν σε μια δραστηριότητα για πολλή ώρα. Τότε, ίσως πρέπει να μειωθεί ο χρόνος των ομαδικών δραστηριοτήτων και να αυξηθεί ο χρόνος της ελεύθερης απασχόλησης.

7) Το ίδιο ισχύει και με τον τρόπο οργάνωσης του χώρου της τάξης. Εάν πέρυσι ήταν αποτελεσματικός, φέτος μπορεί να βλέπουμε κάποια παιδιά να τριγυρνάνε βαριεστημένα χωρίς να ασχολούνται δημιουργικά σε καμία γωνιά. Οφείλουμε τότε να αναπροσαρμόσουμε τις διάφορες γωνίες της τάξης ανάλογα με τα ενδιαφέροντα και τις ανάγκες της καινούργιας ομάδας παιδιών.

Η ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ.

Όσο περισσότερο εύστοχη είναι η προσπάθεια του εκπαιδευτικού για εξατομίκευση τόσο πιο ομαλή και χωρίς προβλήματα θα είναι η λειτουργία της τάξης.

Έρευνες έχουν δείξει πως τα προβλήματα συμπεριφοράς (έλλειψη προσοχής, επιθετικότητα κτλ ) μειώνονται σημαντικά ενώ αυξάνεται η μάθηση και η δημιουργικότητα των παιδιών, μέσα από τη συνεχή νοητική τους ανάπτυξη και ωρίμανση.

Εκδρομή και νηπιαγωγείο

Εκδρομές και περίπατοι στο νηπιαγωγείο

ΕΚΔΡΟΜΕΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΠΑΤΟΙ.

Οι εκδρομές και οι περίπατοι αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Όσο και αν προκαλούν άγχος στους εκπαιδευτικούς, είναι ιδιαίτερα σημαντικές γιατί τα νήπια κατά τη διάρκεια τους εξερευνούν, το φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον, διασκεδάζουν και επιστρέφοντας μετά στη τάξη αναπλάθουν ότι έζησαν στην εκδρομή.

ΠΟΙΑ ΜΕΡΗ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙ ΜΙΑ ΤΑΞΗ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟΥ.

Αναλόγως με το θέμα με το οποίο ασχολούμαστε μπορούμε να επισκεφθούμε το ταχυδρομείο, τη βιβλιοθήκη, τη πυροσβεστική, ένα άλλο νηπιαγωγείο ή την τάξη της πρώτης δημοτικού. Μπορούμε επίσης να επισκεφθούμε διάφορα καταστήματα όπως σούπερ μάρκετ, ανθοπωλείο, αρτοποιείο, φωτογραφείο, μανάβικο καθώς και γραφεία γιατρών πχ οδοντίατρου ή παιδίατρου. Τέλος πιο συχνές πρέπει να είναι οι εξορμήσεις μας στη φύση για παρατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος και των αλλαγών που παρατηρούνται σε ζώα και φυτά με την πάροδο του χρόνου και τις αλλαγές των εποχών.

ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΑΣΦΑΛΕΙΣ ΚΑΙ ΗΣΥΧΕΣ ΕΚΔΡΟΜΕΣ.

-Πριν από κάθε εκδρομή καλό είναι η νηπιαγωγός να έχει επισκεφθεί το μέρος προς αποφυγή δυσάρεστων εκπλήξεων. Η τάξη του νηπιαγωγείου δε θα μπορούσε εύκολα να επισκεφθεί ένα μουσείο όπου δεν επιτρέπεται να αγγίζονται τα εκθέματα γιατί όπως είναι γνωστό τα παιδιά αυτής της ηλικίας χαίρονται και μαθαίνουν μέσω των αισθήσεων τους.

-Πριν από την εκδρομή, καλό είναι να ζητήσουμε από τους γονείς γραπτές άδειες για το ότι επιτρέπουν στα παιδιά τους να πάρουν μέρος σε αυτήν. Η γραπτή άδεια των γονέων είναι υποχρεωτική σε όλες τις σχολικές εκδρομές.

-Οι εκδρομές καλό είναι να πραγματοποιούνται τις πρώτες μέρες της εβδομάδας όταν τα νήπια είναι ακόμα ξεκούραστα από το Σαββατοκύριακο και όχι την Παρασκευή που έχουν κουραστεί από το πρόγραμμα όλης της εβδομάδας.

-Ξεκινάμε πάντα με απλές και κοντινές εκδρομές και σιγά σιγά καθώς τα νήπια συνηθίζουν να τηρούν τους κανόνες των εκδρομών πραγματοποιούμε μεγαλύτερες και πιο πολύπλοκες εκδρομές.

-Απαραίτητη πριν από την εκδρομή είναι η συζήτηση με τα παιδιά, για το πώς πρέπει να φερόμαστε όταν περπατάμε στο δρόμο (προσέχουμε το διπλανό μας, ακούμε τη κυρία, σταματάμε στο φανάρι και ελέγχουμε πριν περάσουμε το δρόμο κτλ). Επίσης απαραίτητο είναι να συζητήσουμε από πιο πριν για τους κανόνες σωστής συμπεριφοράς πχ όταν επισκεφθούμε ένα άλλο νηπιαγωγείο θα σεβαστούμε την τάξη τους, θα παίξουμε με τα παιχνίδια τους χωρίς να τα καταστρέψουμε κτλ.

-Καλό είναι η νηπιαγωγός να έχει ετοιμάσει από πιο πριν καρτελάκια με τα ονόματα των παιδιών και το τηλέφωνο του σχολείου σε περίπτωση που κάποιο παιδί χαθεί.

-Τέλος ,καλό θα είναι να υπάρχει πάντα μαζί μας ένα κουτί πρώτων βοηθειών σε περίπτωση που κάποιο παιδί χτυπήσει.

ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΟΤΑΝ ΟΛΑ ΠΑΝΕ ΣΤΡΑΒΑ;

Πολλές φορές παρά τις προσπάθειες μας, τα παιδιά γίνονται πολύ ζωηρά και ανυπάκουα ή χάνουν το ενδιαφέρον τους λόγω κούρασης. Σε τέτοια περίπτωση δεν πρέπει να διστάσουμε να διακόψουμε την εκδρομή και να γυρίσουμε άμεσα στο σχολείο. Άλλωστε, η ασφάλεια των παιδιών πρωτεύει .

Τέλος, πολύτιμη θα μπορούσε να είναι και η συμμετοχή κάποιων γονιών στην εκδρομή αν το επιθυμούν. Οι γονείς θα μπορούσαν άριστα να μας βοηθήσουν στη πιο ασφαλή μεταφορά των νηπίων στο δρόμο αλλά και στην επιτήρηση των νηπίων κατά τη διάρκεια της εκδρομής.

ΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΚΔΡΟΜΗ.

Μετά την εκδρομή, τα νήπια είναι ενθουσιασμένα. Ρωτάμε τι τους άρεσε πιο πολύ και αν θέλουν μπορούν και να μας το ζωγραφίσουν.

Αν έχουμε πραγματοποιήσει εκδρομή στη φύση, μπορούμε να φτιάξουμε μία ομαδική εργασία με διάφορα αντικείμενα που ανακάλυψαν τα νήπια πχ φύλλα, μικρά ξύλα, πετρούλες, λουλούδια κτλ.

Αν έχουμε πραγματοποιήσει επίσκεψη σε κάποιο μαγαζί πχ σε σούπερ μάρκετ, τα νήπια μπορούν να μετατρέψουν τη γωνιά του μαγαζιού σε σούπερ μάρκετ και να παίξουν θεατρικό παιχνίδι μοιράζοντας τους αντίστοιχους ρόλους (πωλητής, πελάτες, ταμίας κτλ)

Τέλος, αν έχουμε μαγνητοφωνήσει τους διαλόγους των νηπίων και τις ερωτήσεις που έκαναν πχ στον οδοντίατρο μπορούμε να τους ξανακούσουμε στο νηπιαγωγείο και να συζητήσουμε όλοι μαζί για όλα αυτά που έμαθαν τα νήπια κατά τη διάρκεια της επίσκεψης.

ΓΕΝΙΚΑ, ΟΙ ΠΕΡΙΠΑΤΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΕΚΔΡΟΜΕΣ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΤΟΝ ΠΙΟ ΣΩΣΤΟ ΤΡΟΠΟ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΠΟΥ ΕΠΕΞΕΡΓΑΖΟΜΑΣΤΕ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ.

ΑΡΚΕΙ ΝΑ ΔΙΔΑΞΟΥΜΕ ΣΤΑ ΝΗΠΙΑ ΜΑΣ ΤΟΥΣ ΣΩΣΤΟΥΣ ΤΡΟΠΟΥΣ ΚΑΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΓΙΑ ΝΑ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΤΙΣ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΟΥΜΕ ΜΕ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ.

Τι προσφέρει το νηπιαγωγείο

     Με την έναρξη της σχολικής χρονιάς,οι γονείς που στέλνουν για πρώτη φορά τα παιδιά τους στο Νηπιαγωγείο συχνά προβληματίζονται για το βήμα αυτό, ανησυχούν κι αναρωτιούνται για το καινούριο περιβάλλον στο οποίο το παιδί τους θα περνάει πολλές ώρες καθημερινά.
Το Νηπιαγωγείο είναι η πρώτη βαθμίδα της εκπαίδευσης, η φοίτησή του είναι πλέον υποχρεωτική και αποτελεί τη βάση της σχολικής πορείας του παιδιού, η οποία θα διαρκέσει πολλά χρόνια ακόμη. Γι’ αυτό είναι απαραίτητο να εξετάσουμε το ζήτημα πολύπλευρα και με σεβασμό.
 
Συχνά, λοιπόν, γεννιούνται τα εξής ερωτήματα:
Ποια είναι πραγματικά η γνώση που αποκτά το παιδί στο Νηπιαγωγείο;
Γιατί είναι αναγκαία η παρακολούθησή του;
Τι είναι αυτό που θέλουμε να πετύχουν τα παιδιά στο Νηπιαγωγείο;
Τι είναι αυτό που πρέπει να προσφέρει για να είναι τα παιδιά χαρούμενα;
 
     Λαμβάνοντας πάντα υπόψη ότι κάθε παιδί έχει το δικό του αναπτυξιακό ρυθμό και ψυχικό κόσμο, χρέος αυτής της σχολικής βαθμίδας είναι να προσφέρει στα παιδιά κατάλληλα εφόδια για τη μετέπειτα πορεία τους. Στο Νηπιαγωγείο όλα τα παιδιά μαζί, αλλά και ένα-ένα ξεχωριστά δεν αποκτούν απλώς ξερή γνώση, αλλά κυρίως μαθαίνουν τρόπους για να αναπτύξουν ικανότητές τους κι έτσι από τη μια να πατούν γερά στα πόδια τους και από την άλλη να ανοίγουν διάπλατα τα φτερά τους και να πετούν μακριά φτιάχνοντας δικούς τους κόσμους.
 
Πιο συγκεκριμένα, τα παιδιά στο σχολικό χώρο του Νηπιαγωγείου:
·         Νιώθουν ότι μπορούν να εμπιστευτούν όλους όσους βρίσκονται μέσα σ’ αυτόν.
·         Νιώθουν ότι μπορούν να παίξουν ευχάριστα, αλλά και με ασφάλεια.
·         Μαθαίνουν να αυτοεξυπηρετούνται, αλλά και να εξυπηρετούν τους άλλους.
·         Μαθαίνουν εκφράζονται και να μιλούν, αλλά και να ακούν τους άλλους.
·         Μαθαίνουν να έχουν φίλους και να μοιράζονται.
·         Μαθαίνουν να κάνουν λάθη και διδάσκονται από αυτά.
·         Μαθαίνουν τι θα πει συνεργασία, σε ένα πλαίσιο όπου κανείς δε φοβάται να πει τη γνώμη του και   

      που όλοι μπορούν με ασφάλεια να διαφωνήσουν.
·         Μαθαίνουν πώς να ερευνούν καλύτερα και σε βάθος θέματα που αφορούν το περιβάλλον τους.
·         Μαθαίνουν τη σημασία της γλώσσας ως μέσο επικοινωνίας στην καθημερινή ζωή.
·         Κατανοούν ότι τα μαθηματικά και οι αριθμοί δεν είναι αφηρημένες έννοιες και απλώς νούμερα, 

      αλλά έχουν σύμβολα και πρακτική χρησιμότητα.
·          Εξασκούν τη φαντασία τους με το παραμύθι, τη μουσική, το θέατρο, τη ζωγραφική και το τραγούδι.
·         Εξασκούν το σώμα τους με ψυχοκινητικά παιχνίδια και χορούς.
 
     Με λίγα λόγια, το Νηπιαγωγείο προσφέρει στα παιδιά όλα όσα είναι αναγκαίο να ανακαλύψουν σε αυτή την ηλικία και προσθέτει στις αναπτυσσόμενες εμπειρίες τους πλούσιο υλικό, ώστε να βαδίζουν με σιγουριά και αυτοπεποίθηση τόσο στον χώρο του σχολείου, όσο και της ευρύτερης κοινωνίας.

Τα παιδιά θέλουν θάλασσα!

Τα παιδιά θέλουν θάλασσα!

Παιδίατροι, ψυχολόγοι και επιστήμονες κάθε ειδικότητας έχουν την ίδια γνώμη: η επίδραση της θάλασσας στα παιδιά είναι άκρως ευεργετική. Ευτυχώς, η ελληνική οικογένεια είναι σε προνομιακή θέση! Η παραλία για τους περισσότερους από εμάς είναι σε απόσταση αναπνοής!

Της Φλώρας Κασσαβέτη με τη συνεργασία του Γιάννη Αυγουστάτου, ψυχιάτρου-ψυχοθεραπευτή, της Χάρης Κατσαρδή, παιδιάτρου- παιδοπνευμονολόγου, της Ελένης Παπαγιαννίδου, διαιτολόγου-βιοχημικού, της Σοφίας Παπαγεωργίου, ψυχολόγου-ψυχοπαιδαγωγού

«Εσείς πόσα μπάνια κάνατε;» είναι η πιο δημοφιλής ερώτηση μεταξύ γονέων και κηδεμόνων κατά το τέλος του καλοκαιριού. Δέκα; Είναι λίγα! Είκοσι; Είναι ικανοποιητικά. Τριάντα και πάνω; Αρκετά για να προκαλέσουν κρίση ζήλιας για τους τυχερούς που κατάφεραν να εξασφαλίσουν στα παιδιά τους ό,τι δεν μπορεί να ξεπεράσει σε δόξα και τιμή το καλύτερο ιδιωτικό σχολείο, το πιο glam παιδικό πάρτι ούτε καν ένα οικογενειακό ταξίδι στη EuroDisney. Τη μία, μοναδική και αξεπέραστη θάλασσα!

Η θάλασσα κάνει καλό στα παιδιά. Το ακούμε εδώ και χρόνια από τις μαμάδες, τους παππούδες και τις γιαγιάδες μας. Το βλέπουμε με τα ίδια μας τα μάτια στα προσωπάκια των παιδιών μας που αστράφτουν από ευτυχία με το που θα βρέξουν τα πατουσάκια τους στην άκρη της παραλίας. Το διαπιστώνουμε λίγες εβδομάδες αργότερα από τα ροζ μαγουλάκια που δίνουν τη θέση τους στο χλωμό χρώμα της επιδερμίδας. Στο μυαλό κάποιων από εμάς η θάλασσα με τις ευεργετικές της επιπτώσεις έχει ήδη πάρει διαστάσεις μυθικές. Είναι όμως αλήθεια; Λίγες εβδομάδες κοντά στη θάλασσα αρκούν για να δούμε τα παιδιά ν’ αναπτύσσονται σαν την Αλίκη στη χώρα τον θαυμάτων; Η επιστήμη έρχεται να επιβεβαιώσει τι από όλα αυτά μύθος και τι πραγματικότητα.

Η αλήθεια είναι ότι η πλειοψηφία των παιδιάτρων συνιστά μπάνια στη θάλασσα καθώς βοηθούν σε διάφορες παθήσεις, όπως στο άσθμα και στις αλλεργίες. Η γυμναστική που εξασφαλίζεται με τη δραστηριότητα στην παραλία και το κολύμπι σε συνδυασμό με τη ζεστή και υγρή ατμόσφαιρα ωφελούν το αναπνευστικό σύστημα του παιδιού.

Μπάνια στη θάλασσα όμως συνιστούν και οι ορθοπεδικοί για τη βελτίωση ορθοπεδικών προβλημάτων όπως είναι η σκολίωση.

Όσο για τον ισχυρισμό ότι η θάλασσα ανοίγει την όρεξη, υπάρχει λογική εξήγηση. Δεν είναι ακριβώς η θάλασσα αυτή που ανοίγει την όρεξη, αλλά η αυξημένη δραστηριότητα των παιδιών στην παραλία με το ελεύθερο παιχνίδι και το κολύμπι. Επιπλέον, η έκθεση στον ήλιο (πάντα με προστασία) συντελεί στη σύνθεση της βιταμίνης D στον οργανισμό, που με τη σειρά της βοηθάει στην απορρόφηση ασβεστίου και άρα στο χτίσιμο ενός γερού σκελετού. Καθόλου μην εκπλαγείτε, λοιπόν, αν πραγματικά το μικρό σας κερδίσει παραπάνω πόντους κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού!

Παραλία: ο καλύτερος παιδότοπος

Φυσικά, αν λέγατε στο μικρό σας πόσο ωφέλιμα είναι τα θαλασσινά μπάνια για την υγεία και την ανάπτυξή του λίγο θα το ενδιέφερε. Ο λόγος που το μικρό σας διαμαρτύρεται όταν κοντεύετε να φύγετε από την παραλία είναι άλλος. Και έχει να κάνει σίγουρα με το γεγονός ότι περνάει πολύ ωραία.

Το παιχνίδι στην παραλία εξασφαλίζει αβίαστα την ιδανική απασχόληση για το παιδί. Διαδραματίζει έναν ισχυρό ρόλο στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς του και στον αυξανόμενο προσανατολισμό στον κόσμο και γενικότερα στην ψυχοσωματική του ανάπτυξη. Το κολύμπι μάλιστα είναι πολύ καλό τονωτικό της αυτοπεποίθησης του παιδιού. Τονίζει ακόμα ότι οι γονείς κάνουν πολύ καλά που γράφουν τα παιδιά τους στο κολυμβητήριο κατά τη διάρκεια του χειμώνα προετοιμάζοντας επίδοξους κολυμβητές για το καλοκαίρι.

Για τα περισσότερα παιδιά, η παραμονή κοντά στη θάλασσα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού μπορεί να εξασφαλίσει το ιδανικό περιβάλλον ερεθισμάτων για την κατάκτηση δεξιοτήτων, όπως αναφέρουν με τη σειρά τους οι αναπτυξιολόγοι. Τα παιδιά έχουν εξάλλου την ικανότητα να επεξεργάζονται πληροφορίες με διαφορετικό τρόπο. Ένα κοχυλάκι στην παλάμη του χεριού μπορεί να μοιάζει με πραγματικό θησαυρό για το παιδί που παρατηρεί τον κόσμο γύρω του. Οι νέες παραστάσεις και γενικά η εξερεύνηση νέων πραγμάτων κυριολεκτικά συναρπάζει, ειδικά τα παιδιά των πόλεων, που είναι συνήθως περιορισμένα στους τέσσερις τοίχους κατά τη διάρκεια του χειμώνα.

Σκεφτείτε λίγο! Πόσες φορές έχει το παιδί την ευκαιρία να παίξει φορώντας ελάχιστα ρούχα και χωρίς παπούτσια; Συνήθως μόνο το καλοκαίρι στην παραλία. Το παιχνίδι στην παραλία έχει το χαρακτηριστικό της ψυχαγωγίας, καθώς ικανοποιεί την ανάγκη του παιδιού για ελεύθερη δράση. Εκτός όμως από την ψυχαγωγία, έχει και γενικότερα βιολογικό σκοπό, γιατί ικανοποιεί την ανάγκη του παιδιού για κίνηση, περιπέτεια, πειραματισμό, εκτόνωση.

Η επαφή με «το μεγάλο και ευρύτερο» προκαλεί ένα ψυχικό «άνοιγμα» στο παιδί που το φέρνει σε ψυχική ισορροπία. Η επαφή, απ’ την άλλη, με τα στοιχεία της φύσης, με το νερό, την άμμο ή τα βότσαλα και το φως του ήλιου ενισχύει το αίσθημα της ευεξίας. Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, ότι βλέπουμε τα χλωμά και συχνά κατσουφιασμένα προσωπάκια των παιδιών μας, που το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου είναι κλεισμένα σε διαμερίσματα και αίθουσες διδασκαλίας, γρήγορα να λάμπουν από χαρά και ευτυχία καθώς τρέχουν ξυπόλυτα στην παραλία.

Ψηφίστε υπέρ της ποιότητας

Όσα λοιπόν περισσότερα μπάνια, τόσο το καλύτερο; Κι όμως δεν είναι πάντα η ποσότητα αυτή που μετράει. Ακόμα και λίγες ημέρες στη θάλασσα έχουν θετικό αντίκτυπο στη φυσική και ψυχική υγεία των παιδιών μας. Πολλές φορές, εξάλλου, δεν εκμεταλλευόμαστε τη θάλασσα όπως θα έπρεπε. Παραλίες γεμάτες συνωστισμό κάθε άλλο παρά μπορούν να εξασφαλίσουν τις πολυπόθητες παραστάσεις που τα παιδιά μας έχουν ανάγκη. Η θάλασσα μπορεί να βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής για τη μέση ελληνική οικογένεια, όμως οι ποιοτικές διακοπές είναι αυτές που μπορεί να εξασφαλίσουν τα μεγάλα πλεονεκτήματα.

Η αναζήτηση του ιδανικού προορισμού με το πολυπόθητο σκηνικό απόδρασης είναι συχνά ο πιο δυναμικός στόχος της χρονιάς για μια οικογένεια. Η χώρα των θαυμάτων. Μπορεί οι διακοπές από μόνες τους να μην αρκούν για να εξασφαλίσουν λύσεις για τα προβλήματα της καθημερινότητας που αφήνουμε πίσω μας, όμως προσθέτουν επιπλέον θετικές εμπειρίες καθώς η οικογένεια απολαμβάνει περισσότερο ποιοτικό χρόνο μαζί.

Κάπου εκεί ανάμεσα στις στιγμές που απλώνουμε στα μικροσκοπικά κορμάκια το αντηλιακό, τους φοράμε το καπελάκι και φουσκώνουμε τα μπρατσάκια νιώθουμε το αίσθημα της ευτυχίας και της πληρότητας να μας πλημμυρίζει. Η οικογένεια που καθημερινά διασκορπίζεται κατά τη διάρκεια του εικοσιτετραώρου σε γραφεία, αυτοκίνητα, σχολικά, παιδικούς σταθμούς και απογευματινές δραστηριότητες επιτέλους βρίσκεται μια φορά το χρόνο ενωμένη με σύμμαχο τη θαλασσινή αύρα! Κάπου εκεί την ώρα που πλατσουρίζουμε στα νερά με τα παιδιά μας ο χρόνος σταματά να τρέχει με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Μόνο ο ήλιος καθώς αγγίζει την κορυφή του ουρανού μας θυμίζει ότι πρέπει να αποτραβηχτούμε στη σκιά.

Όλα τα άλλα τα έχουμε αφήσει πίσω μας. Τα βιαστικά πρωινά, τις ιώσεις του χειμώνα, τις εκκρεμότητες στο γραφείο, τη στοίβα με τα ρούχα που θέλουν σιδέρωμα… Η στιγμή αυτή -που όλο το χρόνο σκεφτόμαστε, περιμένουμε και οργανώνουμε- πλησιάζει, είναι εδώ και οφείλουμε να την απολαύσουμε! Μπορεί η μαγεία να μην κρατά για πάντα, όμως αρκεί για να νιώσει η οικογένεια πιο δυνατή από ποτέ!

Τα πρώτα του αντανακλαστικά

Τα πρώτα του αντανακλαστικά

Τα «πρώτα του αντανακλαστικά»: ένας όρος που θα ακούτε συχνά από τον παιδίατρο τους πρώτους μήνες της ζωής του μωρού σας. Περισσότερες λεπτομέρειες -φυσικά- παρακάτω...

Της Στέλλας Βασαλάκη με τη συνεργασία του Κωνσταντίνου Βασιλόπουλου, παιδιάτρου

Μόλις ένα μωράκι έρθει στον κόσμο, ο νεογνολόγος του κάνει ορισμένες εξετάσεις και μετρήσεις που δίνουν τις πρώτες πληροφορίες για την υγεία του. Για παράδειγμα, μετράει την περιφέρεια του κεφαλιού του, το ύψος και το βάρος του, ελέγχει το χρώμα του κλπ. Το πρώτο κιόλας λεπτό της γέννησής του γίνεται το «Τεστ Άπγκαρ», με το οποίο ελέγχονται και βαθμολογούνται ο μυϊκός τόνος του νεογνού (αν είναι κανονικός ή χαλαρός), ο ρυθμός της αναπνοής του (πώς αναπνέει), ο ρυθμός της καρδιάς του (αν έχει κανονικό ρυθμό, ταχυκαρδία, βραδυκαρδία), κλπ.

Αυτά καταγράφονται και η εξέταση επαναλαμβάνεται μερικά λεπτά αργότερα κι αν όλα είναι καλά το μωρό μεταφέρεται στο θάλαμο παρακολούθησης. Εκεί, αμέσως μετά, ο παιδίατρος του κάνει μια νευρολογική εξέταση, δηλαδή εξετάζει εάν το μωράκι εκδηλώνει ορισμένα νεογνικά αντανακλαστικά. Η εξέταση αυτή επαναλαμβάνεται κάθε μέρα που το νεογέννητο παραμένει στο μαιευτήριο και κατόπιν από τον παιδίατρο που το παρακολουθεί στο σπίτι, κάθε φορά που το εξετάζει, καθώς είναι σημαντική, γιατί φανερώνει αν εξελίσσεται σωστά ο εγκέφαλός του.

Ποια είναι τα πρώτα αντανακλαστικά του μωρού;

Οι κινήσεις, οι αντιδράσεις που κάνει το μωρό χωρίς τη βούλησή του, τα πρώτα δηλαδή βασικά αντανακλαστικά του εκδηλώνονται όταν ο παιδίατρος ερεθίζει με ορισμένες κινήσεις το σώμα του και είναι τα εξής:

Αντανακλαστικό του αδράγματος

Ο γιατρός βάζει τα δάχτυλά του στις παλάμες του μωρού κι αυτό αμέσως τις κλείνει και τα κρατάει σφιχτά. Σφίγγοντας τα δάχτυλα του γιατρού, εκείνος σιγά-σιγά το σηκώνει όρθιο με τη δύναμη που βάζει το ίδιο το μωράκι, δηλαδή σηκώνει μόνο του το βάρος του σώματός του.

Αντανακλαστικό της αναζήτησης της θηλής

Ο παιδίατρος ακουμπάει κάτι κοντά στο στόμα του μωρού ή στο μάγουλό του κι εκείνο αμέσως στρέφει το κεφαλάκι του προς αυτή τη μεριά και προσπαθεί να το πιπιλίσει, κάνει δηλαδή με το στοματάκι του κινήσεις σαν να θηλάζει.

Αντανακλαστικό του πιασίματος της πατούσας (Babinsky)

Ο γιατρός γαργαλάει, πιέζει ελαφρά το πέλμα του ποδιού του μωρού και η αντίδρασή του είναι να κλείσει τα δαχτυλάκια του προς τα μέσα, σαν να θέλει δηλαδή να πιάσει αυτό που το ακουμπάει.

Αντανακλαστικό του περπατήματος

Ο παιδίατρος κρατάει το μωράκι όρθιο, ακουμπώντας τα ποδαράκια του σε μια σταθερή επιφάνεια κι εκείνο αμέσως κάνει κινήσεις σαν να περπατάει, ανοίγει δηλαδή τα ποδαράκια του σαν να κάνει βήματα.

Αντανακλαστικό του ξαφνιάσματος (Moro)

Καθώς το μωράκι είναι ξαπλωμένο ανάσκελα, ο παιδίατρος προσπαθεί να φέρει το κεφαλάκι του μπροστά προς το στήθος του μωρού. Η αντίδρασή του σε αυτή την «απότομη» κίνηση είναι το μωράκι να ανοίξει συμμετρικά τα χεράκια του, την αγκαλιά του και τα μάτια του.

Αντανακλαστικό του βαδίσματος του σκύλου

Ο παιδίατρος κρατάει το μωρό γερμένο μπροστά, έχοντας δηλαδή το χέρι του στην κοιλίτσα του, κι εκείνο κουνάει τα χεράκια και τα ποδαράκια του σαν να βαδίζει ένα σκυλάκι, ενώ το κεφαλάκι του δεν πέφτει προς τα κάτω κι ο αυχένας και η σπονδυλική στήλη δε λυγίζουν, έχουν δηλαδή πολύ καλό μυϊκό τόνο.

Στη συνέχεια, ο γιατρός κρατάει το μωρό αντίθετα από πριν, έχοντας δηλαδή το χέρι του στην πλάτη του μωρού, σαν να είναι ξαπλωμένο ανάσκελα, κι εκείνο μαζεύει τα χεράκια και τα ποδαράκια του προς τα επάνω, σαν να κάνει δηλαδή έναν εναγκαλισμό, χωρίς το κεφαλάκι του να πέφτει προς τα κάτω, φανερώνοντας πάλι καλό μυϊκό τόνο.

Τέλος, ο γιατρός κρατάει το μωρό από το ένα ποδαράκι του με το κεφάλι προς τα κάτω και τα ποδαράκια του προς τα πάνω και το μικρούλι δεν έχει το ελεύθερο πόδι του χαλαρό, δεν πέφτει δηλαδή προς τα κάτω, αλλά αντίθετα κρατάει κι αυτό το ποδαράκι του λυγισμένο ή τεντωμένο προς τα πάνω.

Εμφανίζονται και... εξαφανίζονται

Τα πρώτα νεογνικά αντανακλαστικά είναι ένας δείκτης υγείας του μωρού, καθώς έχουν σχέση με τη λειτουργία του εγκεφάλου. Ωστόσο, φανερώνουν ένα μικρό μέρος της λειτουργίας του, καθώς ο εγκέφαλος ενός νεογνού είναι ακόμα ανώριμος. Έτσι, ένα μωρό που έχει φυσιολογικά νεογνικά αντανακλαστικά δε σημαίνει απαραίτητα ότι έχει άψογη εγκεφαλική λειτουργία ή ότι κάποιο που δεν τα έχει ότι είναι παθολογικό.

Οι πληροφορίες για τα ημισφαίρια του εγκεφάλου, δηλαδή για τα ανώτερα μέρη, με τα οποία κάνουμε εκούσιες κινήσεις, σκεπτόμαστε, παίρνουμε αποφάσεις, αρχίζουν να φαίνονται μετά τον 3ο μήνα της ζωής ενός μωρού.

Τον 3ο-4ο μήνα περίπου ενός μωρού, τα νεογνικά αντανακλαστικά εξαφανίζονται και τη θέση τους παίρνουν οι εκούσιες κινήσεις, δηλαδή οι κινήσεις που κάνει το μωρό επειδή το θέλει, καταλαβαίνει και αποφασίζει. Έτσι, για παράδειγμα, εάν σ’ ένα μωρό 5 μηνών ο παιδίατρος διαπιστώσει ότι εξακολουθεί να έχει ορισμένα αντανακλαστικά που φυσιολογικά θα έπρεπε να έχουν εκλείψει στον 3ο-4ο μήνα περίπου, αυτό σημαίνει ότι ο εγκέφαλος δεν εξελίσσεται όπως θα έπρεπε. Λόγου χάρη, ένα μωράκι στους τρεις μήνες περίπου αρχίζει σιγά-σιγά να ανοίγει τα χεράκια του και στους τέσσερις μήνες να πιάνει την κουδουνίστρα του ή ένα άλλο παιχνιδάκι επειδή το θέλει το ίδιο, κάνοντας δηλαδή μια εκούσια κίνηση κι όχι επειδή κάποιος το ακούμπησε στο χέρι του, όπως γινόταν τις πρώτες εβδομάδες της ζωής του με το αντανακλαστικό του αδράγματος.

Παρόμοια, στους 7-8 μήνες, ένα μωράκι που μπορεί να κάθεται πια μόνο του, εάν κάποιος το «σπρώξει» ελαφρά όταν κάθεται σε μια σταθερή επιφάνεια χωρίς να στηρίζεται, η φυσιολογική αντίδρασή του θα πρέπει να είναι να βάλει το χεράκι του στο πλάι για να στηριχθεί. Να κάνει δηλαδή μια προστατευτική, προχωρημένη αντανακλαστική κίνηση. Αντίθετα, αν το μωράκι αντιδράσει εκδηλώνοντας το αντανακλαστικό του Moro, δηλαδή του ξαφνιάσματος, αυτό φανερώνει ότι υπάρχει κάποιο παθολογικό πρόβλημα.

Δείτε τα και μόνοι σας

Ορισμένα βασικά αντανακλαστικά του μωρού σας μπορείτε εύκολα να τα δείτε τις πρώτες εβδομάδες της ζωής του και να θαυμάσετε τις εντυπωσιακές αντιδράσεις του.

Το αντανακλαστικό της αναζήτησης της θηλής

Αν χαϊδέψετε το ένα μαγουλάκι του μωρού σας, τότε εκείνο θα γυρίσει αμέσως το κεφαλάκι του προς αυτή την πλευρά και θα ανοίξει το στοματάκι του προσπαθώντας να αναζητήσει τη θηλή στο στήθος της μαμάς του για να πάρει το γάλα του. Επίσης, εάν αγγίξετε το στοματάκι του με το δάχτυλό σας, το μικρό σας θα το ανοίξει αμέσως και θα αρχίσει να κάνει κινήσεις σαν να θηλάζει, με αρκετή δύναμη και για αρκετή ώρα. Ακόμα κι αν τραβήξετε αμέσως το δάχτυλό σας, εκείνο θα συνεχίσει τις κινήσεις με το στόμα του, προσπαθώντας να πάρει την τροφή του.

Το αντανακλαστικό του αδράγματος

Αν ακουμπήσετε το δάχτυλό σας στην παλάμη του νεογέννητου μωρού σας, εκείνο θα το γραπώσει και θα το σφίξει στη χούφτα του με «αξιοσημείωτη» δύναμη. Το ίδιο θα συμβεί αν αγγίξετε με το δάχτυλό σας τα πατουσάκια του, θα δείτε αμέσως να γυρίζει προς τα μέσα τα δαχτυλάκια των ποδιών του, σαν να προσπαθεί δηλαδή να πιάσει αυτό που το ακουμπάει.

Το αντανακλαστικό του περπατήματος

Αν κρατήσετε το νεογέννητο μωράκι σας από τις μασχάλες του σε όρθια θέση και ακουμπήσετε τα ποδαράκια του πάνω σε μια σταθερή επιφάνεια, θα διαπιστώσετε ότι το μικρούλι σας προσπαθεί να κάνει κινήσεις περπατήματος, δηλαδή σηκώνει και κουνάει τα ποδαράκια του σαν να προσπαθεί να κάνει βηματάκια.

Το αντανακλαστικό του ξαφνιάσματος

Εάν την ώρα που σηκώνετε το μωράκι σας οι κινήσεις σας είναι λίγο αδέξιες, για παράδειγμα του αλλάξατε απότομα θέση ή το κεφαλάκι του έπεσε προς τα πίσω ή γενικά εάν το μικρούλι σας δέχτηκε ένα ξαφνικό ερέθισμα ή τρόμαξε από κάποιο δυνατό θόρυβο δίπλα του, τότε θα δείτε αμέσως να αντιδρά τεντώνοντας το λαιμό του, απλώνοντας τα χεράκια του, με τα δάχτυλά του τεντωμένα, καθώς και τα ποδαράκια του, σαν να προσπαθεί δηλαδή να πιαστεί από κάπου, και στη συνέχεια να μαζεύει τα χεράκια και τα ποδαράκια του προς την κοιλιά του, ενώ θα κλαίει έντονα.

(πλαίσιο)

Το μωρό τηρεί το χρονοδιάγραμμα

Οι γονείς με την καθοδήγηση του παιδίατρου μπορούν να παρακολουθούν εάν το μωράκι τους τηρεί περίπου το χρονοδιάγραμμα των βασικών σταδίων της φυσιολογικής εξέλιξης, πιθανά με κάποιες μικρές χρονικές αποκλίσεις.

Είναι σημαντικό, λοιπόν, να ελέγχουν και οι ίδιοι ενδεικτικά, για παράδειγμα, εάν το μωράκι τους:

·         στους 3 μήνες περίπου μπορεί να στηρίζει το κεφαλάκι του

·         στους 4,5 μήνες αρχίζει εκούσια, με τη βούλησή του, να πιάνει αντικείμενα

·         στους 7 μήνες περίπου κάθεται μόνο του

·         στους 8-9 μήνες στέκεται όρθιο

·         μέχρι το 12ο μήνα χρησιμοποιεί εξίσου το αριστερό και το δεξί χεράκι του

Τι είναι η ψείρα της κεφαλής;

Τι είναι η ψείρα της κεφαλής; Μορφολογία.

Το ενήλικο θηλυκό είναι ένα γκρι-άσπρο έντομο μήκους 3-4 χιλιοστών. Το αρσενικό είναι ελαφρά μικρότερο. Οι δαγκάνες στα πόδια τους είναι προσαρμοσμένες έτσι ώστε να προσκολλώνται στις τρίχες.

Τον άνθρωπο προσβάλλουν 2 είδη ψείρας: Η φθείρα του ανθρώπου (που διακρίνεται σε φθείρα του τριχωτού και τη φθείρα του σώματος) και η φθείρα του εφηβαίου  Μεγαλύτερη λίγο σε μέγεθος είναι η φθείρα του σώματος. Οι φθείρες έχουν 3 ζευγάρια πόδια και το άνοιγμα των δαγκανών τους ταιριάζει σε συγκεκριμένο είδος τρίχας. Έτσι, η φθείρα του εφηβαίου βρίσκεται και στις μασχάλες και βλέφαρα, γιατί το άνοιγμα της δαγκάνας της ταιριάζει με τη διάμετρο των τριχών αυτών. Η φθείρα του τριχωτού έχει διάμετρο δαγκάνας που ταιριάζει μόνο με τη διάμετρο της τρίχας του κεφαλιού και έτσι δεν μεταφέρεται σε άλλη περιοχή του σώματος.

Πως ζουν οι ψείρες; Πως πολλαπλασιάζονται;

Κατά τη διάρκεια της ζωής του, που είναι περίπου 40 ημέρες, το θηλυκό γεννά 300 περίπου αυγά με συχνότητα 7-10 ημερησίως. Τα αυγά προσκολλώνται στις τρίχες με ένα συγκολλητικό υλικό από χιτίνη που εκκρίνεται από επιπρόσθετους βοηθητικούς αδένες του θηλυκού. Η κατάλληλη θερμοκρασία για την εκκόλαψη δεν είναι μικρότερη από 31°C, γι αυτό και τα αυγά προσκολλώνται στις τρίχες κοντά στο δέρμα (γι αυτό και το κούρεμα με την «ψιλή», απομακρύνει τις ψείρες και τις κόνιδες, όχι όμως και τα αυγά). Τα αυγά είναι ωοειδή και καλύπτονται από ένα τοίχωμα. Όταν εκκολαφτεί ή νύμφη και βγει από το αυγό, το άδειο κέλυφος που λέγεται κόνιδα είναι άσπρη στο χρώμα, και φαίνεται πιο εύκολα από τα αυγά που έχουν το χρώμα του δέρματος και βρίσκονται σε επαφή με το δέρμα. Οι κόνιδες αναγνωρίζονται εύκολα και εμφανίζονται με μεγαλύτερη πυκνότητα στην βρεγματική και στην ινιακή χώρα του τριχωτού. Πολλές φορές όμως μπορούμε να τις μπερδέψουμε με πιτυρίδα ή κατάλοιπα διαφόρων λακ κλπ.

Στη διάρκεια της ζωής της η ψείρα τρέφεται με ανθρώπινο αίμα. Αν η θερμοκρασία στο περιβάλλον ανέβει (πχ. όταν το άτομο έχει πυρετό) ή κατέβει, τότε η ψείρα θα φύγει προς αναζήτηση νέου ξενιστή. Γι αυτό και συχνά συνιστούμε τη συχνή χρήση θερμού αέρα με το πιστολάκι κατά το στέγνωμα των μαλλιών μετά το λούσιμο.

Τα αυγά επωάζονται επί 8 περίπου ημέρες και η φθείρα είναι ώριμη σε 15-20 μέρες περίπου. Γενικά, ένα μολυσμένο άτομο, έχει λιγότερες από 12 ζωντανές ψείρες στο τριχωτό ανά πάσα στιγμή, αλλά μπορεί να έχει εκατοντάδες βιώσιμα, εκκολαπτόμενα και νεκρά αυγά. Με μεγάλη μεγέθυνση, μπορούμε να δούμε τις νύμφες που μεγαλώνουν μέσα σε ημιδιαφανή αυγά.

Η φθείρα του σώματος είναι παρόμοια σχεδόν σε εμφάνιση και ανάπτυξη με την φθείρα του τριχωτού της κεφαλής. Το φυσικό της περιβάλλον είναι τα ρούχα του ανθρώπου – ξενιστή (κυρίως στις ραφές όπου και εναποθέτουν τα αυγά τους), και επισκέπτεται το δέρμα μόνο για να τραφεί. Οι ψείρες της κεφαλής τρέφονται από το ανθρώπινο αίμα μία ή παραπάνω φορές την ημέρα. Μακριά από το δέρμα και το αίμα του ανθρώπου, δεν μπορούν να επιζήσουν για διάστημα μεγαλύτερο το 24ώρου. Τα αυγά της προσκολλώνται στις ίνες των ρούχων, με προτίμηση στα ρούχα που έρχονται σε επαφή με το δέρμα. Εμφανίζεται σε καταστάσεις όπου η υγιεινή είναι πλημμελής. Με το βράσιμο των ρούχων και το σιδέρωμα καταστρέφεται μαζί με τα αυγά.

Η φθείρα του εφηβαίου (Pthirus pubis), έχει ένα μικρό σαν καβούρι σώμα, που εύκολα ξεχωρίζει από τη φθείρα του σώματος και του τριχωτού. Μπορεί να βρεθεί και αλλού στο σώμα εκτός από το εφήβαιο (πχ. βλέφαρα). Δεν μεταδίδονται μόνο με σεξουαλική επαφή, αλλά και με τα σεντόνια.

Οι φθείρες του φλοιού των δένδρων και των βιβλίων είναι έντομα που δεν έχουν σχέση με τη φθείρα του ανθρώπου. Βρίσκονται συνήθως σε οργανικά υλικά όπως σε πεσμένα φύλλα, κάτω από τον φλοιό των δένδρων ή ακόμα και μέσα στις σελίδες ενός βιβλίου. Η παρουσία τους στο ανθρώπινο σώμα είναι εν μέρει τυχαία : δεν παρασιτούν στο ανθρώπινο σώμα.

Πως μεταδίδονται οι ψείρες;

Οι ψείρες είναι πιο συχνές στα παιδιά απ’ ότι στους ενήλικες, και οι θήλεις όλων των ηλικιών προσβάλλονται συχνότερα από τους άρρενες. Δεν φαίνεται να υπάρχει συσχέτιση μεταξύ του μήκους της τρίχας και της συχνότητας της μόλυνσης, αντίθετα μάλιστα υποστηρίζουν ορισμένοι ότι το μακρύ μαλλί, εμποδίζει τη μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο.

Η μεγάλη πλειοψηφία των μολύνσεων γίνεται με άμεση επαφή των κεφαλιών. Η μεταδοτικότητα είχε επίσης, παλιότερα ιδίως, σχέση με τη φτώχεια, την αμάθεια, τη φτωχή υγιεινή και τον υπερπληθυσμό. Σήμερα οι ψείρες προσβάλλουν όλες τις τάξεις, και ο υπερπληθυσμός είναι ίσως ο πιο σημαντικός παράγοντας. Αντίθετα με τον ξεκάθαρο ρόλο της άμεσης επαφής, υπάρχουν συγκρουόμενες απόψεις για το πόσο μπορούν να μεταδοθούν οι ψείρες από εστίες μόλυνσης, όπως καπέλα, χτένες, βούρτσες Άλλα πιθανά μέσα μετάδοσης της λοίμωξης είναι πετσέτες, κλινοσκεπάσματα, ρούχα, κορδέλες κεφαλής, φουλάρια, πουλόβερ. Οι φθείρες γενικώς, δεν κάνουν διάκριση στις κοινωνικές τάξεις, μπορούν να προσβάλλουν οποιονδήποτε. Ένα κορίτσι που δανείζεται μια χτένα από μια συμμαθήτριά της, κάποιος που δοκιμάζει ένα καπέλο σε ένα κατάστημα, παιδιά που μοιράζονται το ίδιο κρεβάτι, ένας ταξιδιώτης που ακουμπά το κεφάλι του στο μαξιλάρι του καθίσματος ενός μεταφορικού μέσου, μπορούν να μολυνθούν.

Υπάρχει αποτελεσματική θεραπεία;

Υπάρχει, παρ’ όλο που προσωπική αίσθηση του γράφοντος είναι ότι οι φθείρες έχουν αρχίσει να αναπτύσσουν αντοχή στα διάφορα φάρμακα, λόγω της αλόγιστης χρήσης διαφόρων παρασκευασμάτων που με ευκολία χορηγούν (ακόμα και ...προληπτικά!) διάφοροι μη έχοντες σχέση με το αντικείμενο (γείτονες, δάσκαλοι ακόμα και μη έχοντες ιδιαίτερη εκπαίδευση πάνω στο αντικείμενο επιστήμονες όπως φαρμακοποιοί, παθολόγοι, παιδίατροι). Γι αυτό το λόγο καλό θα ήταν να επισκέπτεται κάποιος αμέσως τον δερματολόγο, ο οποίος είναι και ο μόνος ειδικός να του χορηγήσει το κατάλληλο φάρμακο και να του δώσει ειδικές οδηγίες.

ΠΡΟΣΟΧΗ : Θεραπεία θα πρέπει να γίνεται μόνο αν βρεθεί ενεργός πάθηση (δηλ. ζωντανές ψείρες ή εκκολαπτόμενα αυγά). Ιδιαίτερα για τις τρίχες του κεφαλιού, ακολουθείται ο κανόνας: Αυγά που βρίσκονται κολλημένα στη τρίχα και σε απόσταση πάνω από 1,5 εκατοστό, έχουν ήδη εκκολαφθεί και δεν σημαίνουν ενεργή μόλυνση.

Τα πιο πολλά φαρμακευτικά υγρά (malathion, carbaryl) πρέπει να παραμένουν 12 ώρες στο τριχωτό πριν γίνει το λούσιμο και επειδή τα φάρμακα αυτά καταστρέφονται από τη ζέστη, ο ζεστός αέρας με πιστολάκι απαγορεύεται. Η θεραπεία θα πρέπει να επαναλαμβάνεται μετά από 7-12 ημέρες. Αποτελεσματικά είναι επίσης τα αντιφθειρικά τύπου πυρεθρινών που είναι φυσικά εντομοκτόνα που βγαίνουν από τα χρυσάνθεμα. Το συνθετικό επίσης permethrin έχει χρησιμοποιηθεί ευρέως στη θεραπεία. Αντιφθειρική δράση έχει και το αντιβιοτικό cotrimoxazole που όταν βρεθεί στο στομάχι της φθείρας, σκοτώνει απαραίτητα για τη ζωή της φθείρας «συμβιωτικά» βακτήρια. Τα βακτήρια αυτά είναι ουσιώδη για τη σύνθεση των βιταμινών Β που είναι απαραίτητες για την επιβίωση της φθείρας.

Οι κόνιδες απομακρύνονται με συχνό λούσιμο, με ειδικές χτένες ή απλές χτένες με βαμβάκι βουτηγμένο στο ξύδι. Θεωρείται ότι είναι πιο σημαντική εργασία από τη θεραπεία, και απαιτεί πολλή ...υπομονή : Μπορεί να χρειαστούν πολλές ώρες κάθε βράδυ για να καθαρίσουν καλά οι τρίχες.

Νεώτερα δεδομένα - Tips

• Στα φάρμακα που περιέχουν Permethrin, οι ψείρες αναπτύσσουν μεγάλη αντοχή και ήδη, είναι σχεδόν άχρηστα στη Μ. Βρεττανία.
• Στη μετάδοση της μόλυνσης "συνεισφέρουν" και ασυμπτωματικοί φορείς (συχνά παιδιά μικρότερα των 4 ετών και ενήλικες με ανοσία).
• Σκευάσματα που περιέχουν Carbaryl είναι σχεδόν 100% αποτελεσματικά, αλλά πρέπει να είναι τελευταία επιλογή, αφού αποτύχουν πρώτα τα άλλα. Πάντως το carbaryl έχει ενοχοποιηθεί για καρκινογένεση.
• Δεν υπάρχει κίνδυνος νευροτοξικότητας , καθώς τα φάρμακα δεν συνδέονται με τους νευροϋποδοχείς. Δεν έχουν αναφερθεί μέχρι σήμερα νευρολογικές ανεπιθύμητες ενέργειες.

ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΠΑΙΔΙΟY & ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ

1. Βγάλτε όλα τα ρούχα.

2. Απλώστε το φάρμακο σύμφωνα με τις οδηγίες του δερματολόγου σας. Εαν τα μαλλιά είναι πολύ μακριά, μπορεί να χρειαστεί και δεύτερο μπουκάλι.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Μη χρησιμοποιείτε μαλακτικές κρέμες ή σαμπουάν με conditioner πριν τη χρήση του φαρμάκου. Μη λούζετε ξανά τα μαλλιά μέχρι και 2 μέρες μετά τη θεραπεία.

3. Βάλτε καθαρά ρούχα μετά την εφαρμογή.

4. Εαν 8-12 ώρες μετά τη θεραπεία βρείτε ακόμα ζωντανές ψείρες, αλλά κινούνται λιγότερο γρήγορα από πριν, μη ξανακάνετε θεραπεία. Καθαρίστε καλά με το χτενάκι τις νεκρές ψείρες.

5. Εαν 8-12 ώρες μετά τη θεραπεία δεν βρίσκονται νεκρές ψείρες και οι ψείρες φαίνονται το ίδιο "ζωηρές" όπως και πριν, τότε το φάρμακο μάλλον δεν δούλεψε. Ζητείστε από το δερματολόγο σας ένα άλλο και επαναλάβατε τις οδηγίες.

6. Οι χτένες θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για την απομάκρυνση των αυγών που είναι κολλημένα στις τρίχες. Η διαδικασία θα πρέπει να επαναλαμβάνεται καθημερινά ή έστω κάθε 2 ημέρες.

7. Επαναλάβατε τη θεραπεία άλλη μια φορά μετά από 7-10 ημέρες.

8. Βάλτε στο πλυντήριο όλα τα ρούχα που πλένονται καθώς και τα σεντόνια που το προσβεβλημένο άτομο χρησιμοποίησε τις 2 προηγούμενες μέρες πριν τη θεραπεία. Χρησιμοποιείστε το "καυτό" πρόγραμμα (>60 C). Στεγνώστε τα στο ζεστό πρόγραμμα για τουλάχιστον 20 λεπτά…

9. Για ρούχα που δεν μπορούν να πλυθούν: Στεγνό καθάρισμα για παλτά, καπέλα κλπ) ή κλείστε όλα τα ρούχα, μαξιλάρια κλπ σε μια πλαστική σακούλα για 2 εβδομάδες.

10. Απολυμάνετε τις χτένες, βούρτσες κλπ για μια ώρα σε οινόπνευμα ή πλύντε τις με ζεστό νερό (60 C) και σαπούνι.

11. Καθαρίστε με την ηλεκτρική σκούπα το πάτωμα και τα έπιπλα. ΜΗ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΕ ΚΟΙΝΑ ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΑ. Δεν σκοτώνουν τις ψείρες και είναι επικίνδυνα εάν εισπνευσθούν.

12. Μη κάνετε όλοι θεραπεία "προληπτική" στην οικογένεια. Δεν είναι απαραίτητο. Αν εμφανίσει και κάποιος άλλος, επαναλάβατε την ίδια θεραπεία και γι αυτόν.

13. Τυχόν ζώα στο σπίτι δεν χρειάζεται να κάνουν θεραπεία.

14. Προσοχή: Μη κάνετε θεραπεία σε παιδιά < 2 ετών. Απομακρύνετε ψείρες και αυγά με το χέρι.

15. Μη κάνετε θεραπεία στο προσβεβλημένο άτομο περισσότερες από 3 φορές με το ίδιο φάρμακο. Εάν δεν φαίνεται να έχει αποτέλεσμα, πείτε το στον δερματολόγο σας.

16. Μην αναμιγνύετε διάφορα φάρμακα.

17. Προσοχή κατά τη διάγνωση: Εάν δεν βρεθούν ζωντανές ψείρες και βρείτε αυγά κολλημένα στις τρίχες σε απόσταση μεγαλύτερη από 0,6 - 1 εκατοστό από το δέρμα του τριχωτού, τότε πρόκειται πιθανώς για μια παλιά μόλυνση. Περιοριστείτε σε απομάκρυνση με τις εδικές χτένες.