Παλινδρόμηση η συνήθης ύποπτη!

Παλινδρόμηση η συνήθης ύποπτη!

Πρόκειται για εκείνες τις μεγάλες γουλιές που εκτοξεύει το μωρό αμέσως μόλις φάει. Μην τρομάζετε, η παλινδρόμηση είναι μια πολύ συνηθισμένη πάθηση που χρειάζεται απλώς πολλή προσοχή.

Της Άννας Δάλλα  Με τη συνεργασία της Δρ. Αναστασίας Μπαρμπούνη, παιδιάτρου, επιμελήτριας Δημόσιας Υγείας στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

«Ξενυχτι, Aγχος και πιτζαμες γεμάτες ξεραμένο γάλα... Κάπως έτσι θα περιέγραφα τις πρώτες μέρες με το μωρό στο σπίτι εάν έπρεπε να τις συνοψίσω σε μια πρόταση», λέει μια φίλη. Το τάισμα του βρέφους είναι ένα δύσκολο εγχείρημα, ειδικά αν πρόκειται για το πρώτο μωρό και δεν έχουμε σχετική εμπειρία. Σε κάθε περίπτωση -είτε είναι το πρώτο παιδί είτε όχι, είτε θηλάζουμε είτε το ταΐζουμε με ξένο γάλα-, ένα από τα προβλήματα που θα αντιμετωπίσουμε και που ίσως μας ανησυχήσει, ειδικά αν παρουσιάζεται συχνά και έντονα, είναι οι «γουλιές», οι αναγωγές όπως τις ονομάζουν οι ειδικοί. Πρόκειται για συνηθισμένο φαινόμενο στην αρχή της ζωής του βρέφους και στην πλειοψηφία των περιπτώσεων δεν το επηρεάζει σημαντικά. Επειδή όμως υπάρχει το ενδεχόμενο να κρύβουν πίσω τους κάτι σοβαρότερο, δηλαδή τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, και να δημιουργήσουν τελικά προβλήματα στο μωρό (π.χ. οισοφαγίτιδα, βρογχόσπασμο), είναι σκόπιμο να γνωρίζουμε πότε θα πρέπει να ανησυχήσουμε και τι μπορούμε να κάνουμε τόσο για να προλάβουμε όσο και για να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα.

Τι είναι;

Οι αναγωγές συμβαίνουν φυσιολογικά σε κάθε βρέφος τους πρώτους τρεις μήνες της ζωής του στα ενδιάμεσα των γευμάτων. Αυτό γίνεται επειδή στη βρεφική ηλικία ο σφιγκτήρας που χωρίζει τον οισοφάγο από το στομάχι είναι ανώριμος, με αποτέλεσμα να παραμένει χαλαρός και να επιτρέπει στο περιεχόμενο του στομάχου να ανεβαίνει στον οισοφάγο και μετά στο στόμα, προκαλώντας έτσι τις γνωστές σε όλους μας γουλιές. Είναι λοιπόν προφανές ότι όταν πρόκειται για μικρές γουλιές (τρέχει λίγο γαλατάκι από το στόμα του μωρού) δεν συντρέχει λόγος ανησυχίας. Όταν όμως οι γουλιές είναι μεγάλες και το γάλα βγαίνει σαν πίδακας, τότε θα πρέπει να συμβουλευτούμε τον παιδίατρο για να διερευνήσει το ενδεχόμενο να έχει το μωρό γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, που αφορά το 30% των βρεφών μέχρι τριών μηνών. Το πρόβλημα υποχωρεί αν υιοθετήσουμε κάποια προληπτικά μέτρα (σχετικά με το τάισμα του μωρού) που θα μας συστήσει ο παιδίατρος, ή αν δώσουμε στο μωρό μας -αν κριθεί απαραίτητο- ειδικά φάρμακα. Στις περισσότερες περιπτώσεις, όταν το μωρό φτάσει στην ηλικία των έξι μηνών, το φαινόμενο σταματά καθώς το παιδί αρχίζει να κάθεται και να τρώει στερεά τροφή, παράγοντες που βοηθούν στο να μη γυρνάει το γάλα προς τα πίσω (στον οισοφάγο και στο στόμα).

Πως αντιμετωπίζεται η παλινδρόμηση

Αν το μωρό δεν παρουσιάζει άλλα προβλήματα, όπως αναπνευστικά (βήχα, δύσπνοια), δεν κλαίει όταν το ταΐζουμε και η σωματική του ανάπτυξη είναι φυσιολογική, τότε ο παιδίατρος θα μας συστήσει κάποια «συντηρητικά» μέτρα, όπως:

- Να του δίνουμε μικρά και συχνά γεύματα. Θα πρέπει να πίνει τόση ποσότητα γάλακτος όση χρειάζεται ανάλογα με την ηλικία του. Επίσης, δεν είναι καλό να πίνει το γάλα μονορούφι, ιδιαίτερα αν είναι λαίμαργο. Όταν έχει πιει περίπου τη μισή ποσότητα, είναι σκόπιμο να διακόπτουμε το τάισμα, να το κρατάμε για λίγο όρθιο στον ώμο μας, ώστε να κατεβαίνει το γάλα στο στομάχι του και να αποβάλλει τον περιττό αέρα που έχει καταπιεί. Με αυτό τον τρόπο θα χωνεύει καλύτερα το γάλα και δεν θα έχει πολλές αναγωγές. Επίσης, όταν ολοκληρώνει το γεύμα του, δεν θα πρέπει να το βάζουμε αμέσως για ύπνο, αλλά να το κρατάμε όρθιο στον ώμο μας, περίπου 20-30 λεπτά, ώστε να χωνεύει καλά.

- Να αλλάξουμε το γάλα του μωρού μ' ένα ειδικό γι' αυτές τις περιπτώσεις. Τα ειδικά γάλατα περιέχουν συνήθως κάποιο πηκτικό παράγοντα, όπως αλεύρι από χαρούπι ή άμυλο καλαμποκιού, που το βοηθά όταν φτάνει στο στομάχι του μωρού να πήζει περισσότερο (να γίνεται κάπως σαν μπεσαμέλ). Έτσι, λόγω της πυκνής του σύστασης, το γάλα δεν ξαναγυρνά εύκολα προς τα πίσω.

- Να ανασηκώσουμε το πάνω μέρος του κρεβατιού του μωρού τοποθετώντας, για παράδειγμα, δύο τάκους στα πάνω πόδια για να φτάσει έτσι να έχει κλίση 25 με 30 μοίρες (για να μη γυρίζει εύκολα το γαστρικό περιεχόμενο προς τα πίσω). Σκόπιμο είναι επίσης να κοιμίζουμε το μωρό στο πλάι ώστε αν βγάλει κάποια γουλιά στον ύπνο του να μην κινδυνεύει από πνιγμό.

Αν το πρόβλημα επιμένει

Αν τα συντηρητικά μέτρα δεν βοηθούν στο να περιοριστούν οι γουλιές που βγάζει το μωρό, τότε ίσως θα πρέπει να του κάνουμε κάποιες εξετάσεις.

- Υπερηχογράφημα οισοφάγου-στομάχου: Ο ακτινολόγος θα διερευνήσει το μήκος του οισοφάγου και την ώρα που γίνεται το υπερηχογράφημα θα δώσει στο μωρό να πιει λίγο γάλα ώστε να διαπιστώσει αν γυρνάει προς τα πίσω (γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση).

- Πεχαμετρία (μέτρηση του pH στον οισοφάγο): Για την εξέταση αυτή θα πρέπει το μωρό να μείνει μία ημέρα στο νοσοκομείο. Εκεί θα του τοποθετήσουν ένα καθετηράκι (καλώδιο) από τη μύτη του, το οποίο φτάνει μέχρι τον οισοφάγο και μετράει για 24 ώρες την οξύτητα στην περιοχή. Αν διαπιστωθεί ότι η οξύτητά ξεπερνά τα φυσιολογικά όρια, αυτό σημαίνει ότι τα όξινα υγρά του στομάχου παλινδρομούν στον οισοφάγο.

- Αν αυτές οι εξετάσεις δεν είναι αρκετές, τότε μπορεί να χρειαστεί να του γίνει και γαστροσκόπηση.

- Εκτός από τα συντηρητικά μέτρα που προαναφέρθηκαν, υπάρχει το ενδεχόμενο να χρειαστεί το μωρό να πάρει κάποιο φάρμακο (σε μορφή σιροπιού) είτε αντιόξινο, έτσι ώστε αν γυρίζει προς τα πάνω το γάλα μαζί με το γαστρικό περιεχόμενο να μη δημιουργείται οισοφαγίτιδα, είτε γαστροκινητικό, κάποιο δηλαδή που να κινεί το έντερο πιο γρήγορα, ώστε να αδειάζει το στομάχι νωρίτερα και να μειώνεται το ενδεχόμενο να γυρίσει το περιεχόμενό του προς τα πίσω (δηλ. στον οισοφάγο).

Πότε πρέπει να απευθυνθούμε στον παιδίατρο

Όταν το μωρό:

- Κάνει συχνά εμετούς, κυρίως αν είναι οι λεγόμενες «ρουκέτες», συνοδευόμενους από αίμα (λόγω πληγής στον οισοφάγο).

- Νιώθει δυσφορία ή πόνο όταν καταπίνει.

- Δεν παίρνει βάρος ή -ακόμα χειρότερα- χάνει.

- Είναι ανήσυχο και κακοδιάθετο, ειδικά μετά το γεύμα.

Τι μπορεί να του προκαλέσει η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση

&9632; Φλεγμονή του οισοφάγου (οισοφαγίτιδα), η οποία θα δημιουργήσει στο μωρό ανησυχία, κακή διάθεση, δυσκολία στην κατάποση και κατ' επέκταση μειωμένη όρεξη, ανάπτυξη κ.λπ., εξαιτίας του ότι το γάλα γυρίζει προς τα πίσω μαζί με τα γαστρικά υγρά, που είναι όξινα και ερεθιστικά για τον οισοφάγο.

&9632; Αναπνευστικά προβλήματα με κυριότερο το βρογχόσπασμο. Επειδή στην περιοχή όπου γυρνάει το γάλα πίσω από το στομάχι υπάρχουν κάποιες απολήξεις του πνευμονογαστρικού νεύρου, είναι πιθανό να ερεθιστεί λίγο το κατώτερο μέρος των πνευμόνων, προκαλώντας έτσι αναπνευστικά προβλήματα.

&9632; Εισρόφηση, πνιγμό δηλαδή του μωρού. Γι' αυτό και πρέπει να είμαστε προσεκτικοί και να ακολουθούμε τις οδηγίες του παιδιάτρου.